Etxea(e)ko Euskararen

Juan Luis Zabala idazle azkoitiarrak Mina hartzeko ere izenburuko poema liburua aurkeztuko du astelehenean, apirilak 4, DonostiakoKonstituzio plazako liburutegiko 2. solairuko aretoan.

Susa argitaletxearen arabera, “umetako jolastokira itzultzea eta hizkuntzaren adarkatzeetan jostatzea. Onenak emanda egon zaitezkeela antzematearekin batera eraldatzen hasten den begirada eta eguneroko esan arruntenen atzealdean azterka egitea. Orain maitasunaren gozotik, orain oinazearen garratzetik, ironiaren argiz bildu ditu Juan Luis Zabalak poema liburu honetako aleak”.

Narrazioak, eleberriak eta haur eta gazte literaturako lanak idatzi ditu Zabalak gehienbat. Izan ere, Mina hartzeko ere bere bigarren poema liburua da; aurretik, Hautsia natza (2000, Euskaltzaindia BBK) poemategia plazaratu zuen.

Xabier Borda Alberdi idazle azpeitiarrak Urtu aurretik poema liburua aurkeztuko du astelehenean, martxoak 21, Donostiako Konstituzio plazako Udal Liburutegiko 2. Solairuan, 12:00etatik aurrera.

Susa argitaletxearen arabera, hauxe da liburuaren sinopsia: “Hazita datoz urak Xabi Bordaren hirugarren poema liburuan. Hego haizea dabil Ipar Poloan eta mehetuz doa azken glaziarra. Minutuak kanilan behera tantaka, eta, harekin, tripaz gora arrainak, egarriz hildako dromedarioa, langabezian geratu den laguna, oporren hasiera eguna, ezusteko bisitak eta eklipse intimoak. Dena urpean geratu aurretik, gal daiteeken guztiaren esploratzaile dabil poeta”.

Bordak beste bi poesia liburu argitaratu ditu, biak ala biak Susa argitaratzailearen bidez: Birika zatiak (2004, Susa) eta Gulliverren lokarriak (2009, Elkar). Horrekin batera, Munduko poesia kaierak bildumako Seamus Heaney autorearen antologia itzuli du, 2017an.

Emakume bertsolarien, antolatzaile feministen eta emakume bertsozaleen arteko sarea indartzeko asmoarekin eratuta Señora Sariketaren @senorasariketa bi kanporaketak maiatzaren 14an eta 21ean egingo dira, eta finala, berriz, ekainaren 4an.

Iaz burutu zen lehenengo edizioa, eta Amaia Agirrek jantzi zuen “pamela”; beraz, aurtengoa bigarren edizioa izango da.

Maider Arregi bertsolari oñatiarra da sariketaren antolatzaileetako bat, eta hauxe azaldu zuen iaz Bertsoa.eus webgunean lehenengo edizioaren harira: “txantxa moduan sortu zen (Señora izena). (…) espontaneoki bururatu zitzaigun, beste sariketa batzuen testuinguruan. Gero, ordea, ikusi genuen aldarrikatu daitekeen kontzeptua dela. Definitzeko zaila da: zer da señora bat? baina, aldi berean, denok ulertzen dugu zer den eta zerikusia dauka emakume indartsua eta ahaldundua izatearekin. Hori aldarrikatu nahi dugu”.

Lezamako Udalak eta Elkar argitaletxeak ondutako Haur Literaturako Mikel Zarate XII. Sarian lanak aurkezteko epea zabalik dago.

Lanak hartzeko azken eguna maiatzaren 31a izango da. Epaimahaiak erabakia hartzeko azken eguna, aldiz, 2022ko ekainaren 30a izango da.

Epaimahaia idazle hauek osatuko dute: Leire Bilbao Barruetabeña, Maribel Aiertza Rementeria eta Xabier Mendiguren Elizegi.

Saria, berriz, bakarra izango da: 3.000 eurokoa (zenbateko gordina).

Informazio gehiago:

Lezamako Udala: liburutegia@lezama.org edo 944556126

Elkar argitaletxea: liburuak@elkar.eus  edo 943310267

Baztan eta Bidasoa aldeko musikariek, besteak beste, Kaskezur, More eta Tumatxak bandetan ibilitakoek, Goroldio eratu dute. Kaliforniako kostaldean loratutako punk-rocketik edaten du laukotearen proposamenak.

Bada, Pumar (bateria), Imanol (baxua eta koroak), Naxara (ahotsa eta gitarra) eta Iturriak (ahotsa eta gitarra) Briofito izenburuko lan autoekoitzia plazaratu dute. Taldearen arabera, “ziztu bizian doazen gitarra distortsionatu eta ahots koroak nahasten dituena”.

Diskoak dozena bat kantu biltzen ditu, Berako Atala estudioetan jasoak Iñigo Irazokiren gidaritzapean, 2021. urteko udazkenean. Laster, kantuok aurkezten hasiko dira zuzenean.

Idoia Santamaría Urkaregiak ekarri du euskarara W. G. Sebald idazlearen Austerlitz liburura. Gibelsolasa ostera, Jose Sarrionaindiak idatzi du. W. G. Sebald alemaniar idazlearen eleberria da Austerlitz, 2001ean argitaratua. Bertan, iraganik, aberririk eta hizkuntzarik gabeko gizon baten istorioa kontatzen da, leku guztietan arrotz sentitzen dena.

 “Jacques Austerlitzek ez daki nor den. Haurra zela ostu zioten identitatea. Narratzaileak Anbereseko tren geltokian topatu, eta, liluratuta, hamarkada luzez lagunduko du bere jatorria ezagutzeko bidean”, azaldu du Igela argitaratzaileak sinopsian.

“Austerlitz gure mendeak eman duen liburu originalenetariko bat da. Ezin besarkatuzko topografia bat, memoria eta Historia elkarrekin lotu eta Europak XX. mendean jasandako itxaropen eta basakeriak ahots argiz jasotzen dituena”, gehitu du.

Thomas Mannen estiloa gogorarazten duten esaldi luze eta konplexuekin jositako eleberria da. Europaren historian barrena egindako bidaia da, kapitalismotik eta industrializaziotik abiatuta, XX. mendeko hondamendietan geldituz, juduen jazarpen eta exodoan, hain justu.

Erein argitaletxeak Sastraka/Maleza egitasmoa aurkeztuko du martxoaren 10ean, Donostian. Bertan, lau sortzailek parte hartu dute: Pello Lizarralde idazlea, Imanol Ubeda (Don Inorrez) musikaria, Jose Ignacio Agorreta argazkilaria eta Imanol Rayo zinegile eta argazkilaria.

Argitaratzailearen arabera, “horren guztiaren sorreran Pello Lizarraldek Jose Ignacio Agorreta margolariari bidali zion testu bat dago; oinarri bera hartuta, handik gutxira, Imanol Ubeda musikariak hamabi kanta ondu zituen, eta Imanol Rayo zinemagileak argazki bilduma”.

Egitasmoak bi formatu izango ditu: batetik, martxoaren 10ean aurkeztuko duten liburua, zeinak “egindako lan guztia jasotzen du: testua, margolanak, diskoa, argazkiak eta argazki horiei laguntzeko sartutako soinuak”; bestetik, erakusketa bat ere izango da, “testu honetatik abiatuta sortu den guztia Iruñean, Gasteizen eta Donostian egongo da ikusgai 2022. urte honetan zehar. Eta Bilbon, 2023. urte hasieran. Inaugurazio egunetan Imanol Ubedak eta Don Inorrezek kontzertua eskainiko dute egitasmo honetarako egindako kantak aurkezteko”.

Informazio gehiago, hemen.

Horman Poster konpainiaren Antigone edo ezetzaren beharra antzezlanak eskuratu du XXII. Donostia Antzerki Saria. Epaimahaiaren arabera, “klasiko baten egokitzapen, kontakizun eta bertsio freskoa” dela nabarmendu du epaimahaiak”.

Martxoaren 27an, Antzerkiaren Nazioarteko Egunean, egingo dute sari-banaketaren ekitaldia Viktoria Eugenia antzokian, eta bertan antzeztuko dute ostera ere obra; Horman Poster antzerki-taldeak 12.000 euro eta Oaia Peruarenaren artelan bat jasoko ditu.

Antigona antzezlan klasikoaren bertsio librea da, estreinakoz euskarara ekarria. Alaia Martin bertsolariak idatzitako sinopsiaren arabera, “Antigona obra erabat garaikidea da, eta beharrezkoa zen haren oihartzuna euskaraz entzunaraztea. Bertsio libre honek mendeetan zehar konpondu ez diren gatazkak eszenaratzen ditu, erdi komikoa erdi tragikoa den begiradaren ikuspegitik. Gizarte-arauek, familia-kodeek, botere-harremanek, egitura desegituratuek eta grinek odoleztatutako salda, non zalantzan jartzen den bertan egosten ari den guztia. Baita antzezlana bera ere. Pertsonaia indartsu eta poliedrikoek gauzatzen duten festa distiratsua”.

Sofoklesen testuan hainbat lagunek parte hartu dute, euskarazko bertsio garaikide eta kolektibo-kolaboratzailea ontzeko asmoz, izan ere, Jokin Zaitegi, Anouilh, Brecht, Zambrano eta Zizek-en testuetatik abiatu dira Horman Poster taldeko kideak; taldeko hausnarketa luze baten emaitza da obra.

Xanti Agirrezabala, Maite Aizpurua, Jon Ander Urresti eta Matxalen de Pedro aktoreek antzezten dute obra, Igor de Quadraren zuzendaritzapean.

Azkenik, azaroaren 10ean, lan berria estreinatuko dute Bilboko Arriaga antzokian, Souvenir komedia estralurtarra antzezlana, kolonialismo estralurtarraren eta turismo espazialaren gaineko gogoeta.

Informazio gehiago, hemen.

Bilboko Loraldia jaialdiaren zortzigarren edizio egingo da martxoaren 7tik 27ra  bitarte,  Hautsi zen anphora! lelopean. 26 ikuskizun bilduko ditu eta gazteen sortzaileen egitasmoek leku berezia izango dute.

Ruper Ordorikaren lehenengo grabazioaren izenburutik hartu du leloa aurtengo Loraldiak. Diskoa duela 40 urte argitaratu zen, 1980. urtean. Bada, urteurren horren harira, Loraldiak titulu bereko emanaldi gogoangarria ondu du martxoaren 3an, Euskalduna Jauregian: “Hautsi da Anphora disko osoa, hasieratik amaiera, eszenaratuko dute Ruper Ordokira & Mugalarisek, Bernardo Atxagak gaurko begirada literarioa irakurtzen duen bitartean. Geroari begiratzen dion sormena da. Pott Bandaren garaian bezalaxe, geroa gaur izango dugu”.

Euskal kulturaren erreferenteak eta sortzaile berriak batu nahi izan ditu festibalak egitarauan; gazteen artean, besteak beste,  Alaia Martin bertsolaria, J Martina musika taldea, Satiro aktorea, Noemi disko jartzailea eta Alaine Agirre idazlea.

Ikuskizunen beste ezaugarri nagusia bat diziplinen uztartzea da. Hori dela eta askotariko adierazpenak nahasten dituzten ikuskizunak izango dira zikloan, hala nola, Gorpuztu, “duela gutxi argitaratutako Fereka liburua (Maria Oses eta Libe Argoitia)  eta Ilun eta Abar diskoa (Idoia) oinarritzat hartuta, emanaldi berezi bat sortu dute sortzaile gazteek”; Garaiz: 60. T.M., “bi dantzari, bi musikari eta idazle bat denbora zizelkatuko dute eszenan” edo ; Hedoi Etxarte idazlearen Sortaldekoak poesia liburuan oinarritutako ikuskizuna, zeinak literatura eta musika batuko dituen.

Egitarau osoa, hemen.