Etxea(e)ko Euskararen

Baztan eta Bidasoa aldeko musikariek, besteak beste, Kaskezur, More eta Tumatxak bandetan ibilitakoek, Goroldio eratu dute. Kaliforniako kostaldean loratutako punk-rocketik edaten du laukotearen proposamenak.

Bada, Pumar (bateria), Imanol (baxua eta koroak), Naxara (ahotsa eta gitarra) eta Iturriak (ahotsa eta gitarra) Briofito izenburuko lan autoekoitzia plazaratu dute. Taldearen arabera, “ziztu bizian doazen gitarra distortsionatu eta ahots koroak nahasten dituena”.

Diskoak dozena bat kantu biltzen ditu, Berako Atala estudioetan jasoak Iñigo Irazokiren gidaritzapean, 2021. urteko udazkenean. Laster, kantuok aurkezten hasiko dira zuzenean.

Idoia Santamaría Urkaregiak ekarri du euskarara W. G. Sebald idazlearen Austerlitz liburura. Gibelsolasa ostera, Jose Sarrionaindiak idatzi du. W. G. Sebald alemaniar idazlearen eleberria da Austerlitz, 2001ean argitaratua. Bertan, iraganik, aberririk eta hizkuntzarik gabeko gizon baten istorioa kontatzen da, leku guztietan arrotz sentitzen dena.

 “Jacques Austerlitzek ez daki nor den. Haurra zela ostu zioten identitatea. Narratzaileak Anbereseko tren geltokian topatu, eta, liluratuta, hamarkada luzez lagunduko du bere jatorria ezagutzeko bidean”, azaldu du Igela argitaratzaileak sinopsian.

“Austerlitz gure mendeak eman duen liburu originalenetariko bat da. Ezin besarkatuzko topografia bat, memoria eta Historia elkarrekin lotu eta Europak XX. mendean jasandako itxaropen eta basakeriak ahots argiz jasotzen dituena”, gehitu du.

Thomas Mannen estiloa gogorarazten duten esaldi luze eta konplexuekin jositako eleberria da. Europaren historian barrena egindako bidaia da, kapitalismotik eta industrializaziotik abiatuta, XX. mendeko hondamendietan geldituz, juduen jazarpen eta exodoan, hain justu.

Erein argitaletxeak Sastraka/Maleza egitasmoa aurkeztuko du martxoaren 10ean, Donostian. Bertan, lau sortzailek parte hartu dute: Pello Lizarralde idazlea, Imanol Ubeda (Don Inorrez) musikaria, Jose Ignacio Agorreta argazkilaria eta Imanol Rayo zinegile eta argazkilaria.

Argitaratzailearen arabera, “horren guztiaren sorreran Pello Lizarraldek Jose Ignacio Agorreta margolariari bidali zion testu bat dago; oinarri bera hartuta, handik gutxira, Imanol Ubeda musikariak hamabi kanta ondu zituen, eta Imanol Rayo zinemagileak argazki bilduma”.

Egitasmoak bi formatu izango ditu: batetik, martxoaren 10ean aurkeztuko duten liburua, zeinak “egindako lan guztia jasotzen du: testua, margolanak, diskoa, argazkiak eta argazki horiei laguntzeko sartutako soinuak”; bestetik, erakusketa bat ere izango da, “testu honetatik abiatuta sortu den guztia Iruñean, Gasteizen eta Donostian egongo da ikusgai 2022. urte honetan zehar. Eta Bilbon, 2023. urte hasieran. Inaugurazio egunetan Imanol Ubedak eta Don Inorrezek kontzertua eskainiko dute egitasmo honetarako egindako kantak aurkezteko”.

Informazio gehiago, hemen.

Horman Poster konpainiaren Antigone edo ezetzaren beharra antzezlanak eskuratu du XXII. Donostia Antzerki Saria. Epaimahaiaren arabera, “klasiko baten egokitzapen, kontakizun eta bertsio freskoa” dela nabarmendu du epaimahaiak”.

Martxoaren 27an, Antzerkiaren Nazioarteko Egunean, egingo dute sari-banaketaren ekitaldia Viktoria Eugenia antzokian, eta bertan antzeztuko dute ostera ere obra; Horman Poster antzerki-taldeak 12.000 euro eta Oaia Peruarenaren artelan bat jasoko ditu.

Antigona antzezlan klasikoaren bertsio librea da, estreinakoz euskarara ekarria. Alaia Martin bertsolariak idatzitako sinopsiaren arabera, “Antigona obra erabat garaikidea da, eta beharrezkoa zen haren oihartzuna euskaraz entzunaraztea. Bertsio libre honek mendeetan zehar konpondu ez diren gatazkak eszenaratzen ditu, erdi komikoa erdi tragikoa den begiradaren ikuspegitik. Gizarte-arauek, familia-kodeek, botere-harremanek, egitura desegituratuek eta grinek odoleztatutako salda, non zalantzan jartzen den bertan egosten ari den guztia. Baita antzezlana bera ere. Pertsonaia indartsu eta poliedrikoek gauzatzen duten festa distiratsua”.

Sofoklesen testuan hainbat lagunek parte hartu dute, euskarazko bertsio garaikide eta kolektibo-kolaboratzailea ontzeko asmoz, izan ere, Jokin Zaitegi, Anouilh, Brecht, Zambrano eta Zizek-en testuetatik abiatu dira Horman Poster taldeko kideak; taldeko hausnarketa luze baten emaitza da obra.

Xanti Agirrezabala, Maite Aizpurua, Jon Ander Urresti eta Matxalen de Pedro aktoreek antzezten dute obra, Igor de Quadraren zuzendaritzapean.

Azkenik, azaroaren 10ean, lan berria estreinatuko dute Bilboko Arriaga antzokian, Souvenir komedia estralurtarra antzezlana, kolonialismo estralurtarraren eta turismo espazialaren gaineko gogoeta.

Informazio gehiago, hemen.

Bilboko Loraldia jaialdiaren zortzigarren edizio egingo da martxoaren 7tik 27ra  bitarte,  Hautsi zen anphora! lelopean. 26 ikuskizun bilduko ditu eta gazteen sortzaileen egitasmoek leku berezia izango dute.

Ruper Ordorikaren lehenengo grabazioaren izenburutik hartu du leloa aurtengo Loraldiak. Diskoa duela 40 urte argitaratu zen, 1980. urtean. Bada, urteurren horren harira, Loraldiak titulu bereko emanaldi gogoangarria ondu du martxoaren 3an, Euskalduna Jauregian: “Hautsi da Anphora disko osoa, hasieratik amaiera, eszenaratuko dute Ruper Ordokira & Mugalarisek, Bernardo Atxagak gaurko begirada literarioa irakurtzen duen bitartean. Geroari begiratzen dion sormena da. Pott Bandaren garaian bezalaxe, geroa gaur izango dugu”.

Euskal kulturaren erreferenteak eta sortzaile berriak batu nahi izan ditu festibalak egitarauan; gazteen artean, besteak beste,  Alaia Martin bertsolaria, J Martina musika taldea, Satiro aktorea, Noemi disko jartzailea eta Alaine Agirre idazlea.

Ikuskizunen beste ezaugarri nagusia bat diziplinen uztartzea da. Hori dela eta askotariko adierazpenak nahasten dituzten ikuskizunak izango dira zikloan, hala nola, Gorpuztu, “duela gutxi argitaratutako Fereka liburua (Maria Oses eta Libe Argoitia)  eta Ilun eta Abar diskoa (Idoia) oinarritzat hartuta, emanaldi berezi bat sortu dute sortzaile gazteek”; Garaiz: 60. T.M., “bi dantzari, bi musikari eta idazle bat denbora zizelkatuko dute eszenan” edo ; Hedoi Etxarte idazlearen Sortaldekoak poesia liburuan oinarritutako ikuskizuna, zeinak literatura eta musika batuko dituen.

Egitarau osoa, hemen.

Euskalgintzaren Kontseiluak Etorkizuneko hizkuntza-politikak eta euskararen erabilera erosoa izenburuko hitzaldi-eztabaida antolatu du gaur, Bilboko La Bolsa eraikinean, 19:00etik aurrera.

Kontseiluaren arabera, euskararen normalizazioa, Batuz Aldatu akordioa eta beste hainbat gairi buruz solastatzeko beta izango dute bertaratuek.

“Batuz aldatu izena hartu du Euskalgintzaren Kontseiluak hizkuntza-politiketan eragiteko adostasun sozialen ekimenak. Jauzia egiteko garaia da: hizkuntza-eskubideen alde, gizarte kohesioaren alde, euskararen alde. Eta horretarako, ekainaren 19an aurkeztutako dokumentuak hizkuntza-politika berrirako bide-orria izan nahi du”.

• 

Ikastetxeetako LH1, LH2 eta LH3ko ikasleentzat egokitu ditugu Euskararen Etxean kokatutako Euskararen Interpretazio Zentroko edukiak.

Hala, Hizkuntza aniztasuna munduan eta gugan izeneko jardueran, ikasleek bi ekintza ezberdinetan parte hartzeko aukera izango dute, Hostopostoak eta Hizkuntzen mundua.

Biak ala biak, Euskararen Interpretazio Zentroaren edukiak lantzeko jarduerak dira, eta bisita bakarrean egin daitezke.

Hostopostoak, mahai-jolas erraldoi bat da; bertan, EIZko edukiekin lotutako hainbat proba egin eta galdera erantzun beharko dituzte.

Hizkuntzen Munduan, aurkezpen dinamiko eta parte-hartzaile baten bidez munduko hizkuntzei, hizkuntzen garrantziari eta euskarari buruz hitz egingo dugu.

Egin erreserba telefonoz: 94 402 80 81

Cormac McCarthy idazle estatubatuarrak 1973. urtean idatzitako Child of God (Jainkoaren Seme) eleberria plazaratu du Igela argitaletxeak.  Juan Mari Mendizabalek ekarri du euskarara,  eta Anjel Lertxundik epilogoa idatzi du. Joseba Agirrezabalaga, berriz, azalaz arduratu da.

McCarthy bizirik dagoen idazle estatubatuar onenetarikoa da, eta biolentzia eta tragedia uztartzen dituen Southern Gothic genero narratiboaren  ordezkaria da.

Bere ibilbidearen hastapenetan idatzi zuen Jesusen Seme, zeina euskarara ekarritako McCarthyren lehen obra den. Honatx sinopsia: “Lester Ballard izaki ustela da. Bere infernurako bidea da hau. Ez da esperantzarik Tennesseeko baso goibeletan.

Zergatik da, bada, hain nobela nabarmena? Faulknerren oinordeko behinenak idatzi duelako, humanitatearen akaberak zer dakarren erakusten digulako, uste baino gertuago ditugun Tennesseeko baso goibelei ere euskara darielako.

Gau eremu ilunagorik egon balitz, aurkituko zukeen, dio narratzaileak. Zenbatetan ez garen ilunpean galdu. Lester Ballard izaki ustela da. Eta, halere, zu izan zintezke Lester Ballard”.

McCarthyk makina bat nobela arrakastatsu idatzi ditu; haietariko batzuk zinean ikusi ahal izan dira, tartean, No Country for Old Men (2005) eta The Road (2006). Haatik, zaleen eta adituen nobela kutuna Blood Meridian (1985).

Ramon Saizarbitoriaren Martunene eleberri ezagunak hamar urte beteko ibilbidea beteko du aurten. Hori dela eta, Bilbo Zaharra Forumak ekainean egingo duen irakurleta jarraiturako hautatu du.

Aurretik baina, sei hitzaldi biltzen dituen hiru hitzorduko ekitaldia ondu du, hilaren 21etik 23ra bitarte.

Egitaraua:

Astelehena 21

Pedro Alberdi: Fikzioaren hitzarmenak.

Markos Zapiain: Trauma eta transmisioa.

Asteartea 22

Mariasun Landa: Irakurketa eta ebokazioa.

Juanjo Olasagarre: Martutene: irakurketa bat.

Asteazkena 23

Itxaro Borda: Eta emazteak zer?

Iban Zaldua: Martutene: Esperimentu bat fikzioarekin.

2021. urtean plazaratu zuen Saizarbitoriak Martutene. Eleberri luzea da, eta bi bikoteren harremana jorratzen du, tartean, atzerriko neska bat ere agertuko da.