Etxea(e)ko Euskararen

Bertsolaritzaren genealogia feminista “posible” bat josi du Txakur Gorria Sormen Kolektiboak Orainmenean izenburuko ikuskizunean. Bada, diziplina anitzeko kolektiboak ikuskizun hori estreinatuko du urriaren 8an, Bilbon dagoen Euskararen Etxean, 19:30etik aurrera. Ekitaldia Hi(ZKI)bridoak zikloaren baitan egingo da.

Sarrerak doakoak izango dira, eta telefonoz erreserbatu beharko dira, 944 028 081, bi sarrera gehienez. Erreserbak irailaren 21etik aurrera egin ahalko dira, ordutegi honetan: astelehenetik larunbatera, 10:00 – 14:00 eta 16:00 – 19:00.

Halaber, ekitaldia streaming bidez ere zabalduko da, Euskararen Etxearen Youtube kanalaren bidez.

Txakur Gorria Sormen Kolektiboaren arabera, “bertsolaritzan beti kontatu izan da gizonezko bertsolarien historia. Hala ere, iritsi zaizkigun izen handi horien atzean arakatuz gero, hainbat eta hainbat plaza-andreren arrastoak agertzen dira. Horregatik, Txakur Gorria Sormen Kolektiboak ahalegina egin du bertsolaritzaren hastapenetatik gaur arteko historia hori zalantzan jartzeko eta bertsolaritzaren genealogia feminista posible bat berridazteko, ikusezin izandakoak ikusaraziz. Emakumez osatutako bertso-saio honetan, bertsolariek genealogia horren parte diren datuak eta gertaerak izango dituzte kanturako abiapuntu. Gainera, berridatzitako historiaren mugarri ezberdinetan oinarritutako irudiak egongo dira erakusgai”.

“Atea” gaiaren eta “Hitza da giltza” leloaren inguruan ardaztuko da aurtengo Literaturia, Zarautzen, hilaren 25etik 27ra bitarte. Hartara, Literaturia euskal letrak zabalduko dituen atea bihurtuko da.

Horretarako egitarau oparoa ondu dute ekimenaren antolatzaileek, hala nola, liburu-azoka, liburu-aurkezpenak, solasaldiak eta kontzertuak.

Horrekin batera, EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea eta Lorea Bilbao idazlea omenduko dituzte. Ekitaldiak Modelo Aretoan eta Lege Zaharren enparantzan burutuko dira.

Aurten bizi dugun ez ohikoa egoera tarteko, Ahotsenearen egitarauari baitan egingo dituzte azken liburu nobedadeen aurkezpenak, izan ere, jaialdia udaberrian egin ohi da: “Azken urteetan bezala, Literaturia jaialdiaren 2020ko edizioa ere Zarautzen izango da, herriko hainbat gunetan. Urtero bezala, udaberrian hasi behar zuen euskal literaturari eskainitako jaialdiak, baina, COVID-19aren pandemia tarteko, atzeratu egin behar izan zen, nahi bezala ospatzeko modurik ez zegoela eta!

Hamaika sortzailek parte hartuko dute jaialdian, besteak beste,  Katixa Agirre, Garazi Arrula, Maite Larburu, Miren Amuriza, Antton Olariaga, Beñat Sarasola, Anari, Ruper Ordorika eta Petti. Berako musikariak, hain justu, Manipulazio estrategiak diskoaren aurre-estreinaldia egingo du.

Egitarau guztia, hemen.

“Loraldia berreskuratzea lortu dugu! Irailaren 26an hasi eta urriaren 22ra arte luzatuko da, etorriko zara?”, gonbidapen horren bidez jakinarazi du Loraldiak irailaren 26tik urriaren 22ra berrabiatuko dela jaialdia.

Iñigo Astizek irakurriko duen Högeitavat Mendeko Emanaldi Poetikoa ikuskizunarekin hasiko jaialdia irailaren 26an, Itsasmuseum Bilbaio museoan. “Iñigo Astiz idazlearen “Analfabetoa” liburua ixten duen testua oinarri hartuta, mende honen mamuei eta itxaropenerako zantzuei eskainitako poema irakurketa eszenikoa prestatu dute Astizek berak eta Mikel Ayerbek”.

Jaialdia, halaber, urriaren 22an amaituko da Muga taldeak Euskararen Etxean eskainiko duen emanaldiarekin. Ekitaldi hori Hi(ZKI)bridoak egitarauarekin lankidetzan burutuko da.  Muga proiektua Xabier Montoiaren Anfetamiña liburutik abiatzen da

“Berez, disziplina anitzeko ikuskizuna da. Poesia, musika eta ikus-entzunezkoak batzen dituen ekinaldi artistikoa, hain zuzen. Anfentamiña izan zen Xabier Montoiaren lehen poema liburua eta Alberto Gonzalez musikariak (Aterkings, Uler 600 edo 6nemen9 banden partaidea) kanta bihurtu. Horrez gain, proiektua burutzeko Iñigo Romera (Cancer Moon, El Inquilino Comunista…), Iñigo Eguillor (Gringo, Trampas…) eta Itziar Beristain (taldearen ahotsa) batu ditu.  J.A. Goñi Areta Juxe argazkilaria izan da proiekzioen irudien egilea”.

Miren Agur Meabe, Amorante, Miren Agur Meabe, Harkaitz Cano, Petti, Garbiñe Ubeda, Onintza Enbeita, Maddalen Arzallus eta Thierry Biscary dira Loraldian parte hartuko duten beste sortzaile batzuk. Informazio gehiago hemen.

Uxue Alberdik Dendaostekoak izenburuko nobela berria plazaratu du. Idazle eta bertsolariaren hirugarren eleberria izango da, eta Marx eta brodatuak lotzen dituen mertzeria baten inguruko kronika literarioa da.

1970eko hamarkadako mertzeria baten egunerokotasunean gertatutakoak jasotzen ditu liburuak. Jostun bat eta brodatzaile bat dira narrazioaren protagonistak. Hala, oihal eta hari artetik liburu politikoak eta garaiko diskoak ere loratuko dira. Sinopsian jasotzen denez, “Marx eta mertzeria”, politika eta lana.

Sinopsiaren arabera, “aitak esan zien emateko tokia tailerrari eta almazenari: `Funtsezkoa ezkutuan egiten da´. Han josten dute geroztik, han brodatzen, hantxe gordetzen dituzte mozorroak egiteko oihalak, edo banatzaileari itzuli beharreko liburuak. Dendaostean entzun dituzte diskoak lagunekin, edo abortuaren aldeko manifestazioetarako prestatu, edo mendi irteeretarako.
Botoi bat josi liburu bat gomendatzen den bitartean, eta diskoak saldu txapelak brodatu ondoren. Eta, bitartean, uholdeak, atxiloketa eta atentatuak, txikiteoa, jaiotzak eta heriotzak. Denda baten kronika literarioa idatzi du Uxue Alberdik eta, bide batez, garai batena ere bai. Memoriaren dendaostetik”.

Alberdik beste bi nobela idatzi ditu aurretik: Aulki-jokoa (2009) eta Jenisjoplin (2017) dira. Wikipedia entziklopedia askearen arabera, “literatura tailerren irakasle, iritzi artikulugile, itzultzaile, irakurle-taldeen gidari, letragile eta beste hainbat alorretan aritzen da lanean (Alberdi). Ainhoa Agirreazaldegirekin batera Bertso Eskola Feminista delakoa jarri zuen abian.

Irailaren 16 eta 17an, Hizkuntza gutxiagotuen biziberritzea eta garapen iraunkorra izenburuko Topaketa burutuko dute Donostiako Miramar Jauregian, UPV/EHUk ondutako Udako Ikastaroen baitan.

Bi modutan parte hartzeko aukera izago dago, presentzialki eta online.

“Nazio Batuen 2030 Agendan ez da lotzen garapen iraunkorra hizkuntza eta kultura aniztasunarekin, are gutxiago hizkuntza gutxiagotuekin. Aldiz, euskaldunok lotura hori eraikitzen ari gara euskararen biziberritzea eta gizartearen garapena aldi berean landuta.  Hizkuntzaren garapen-indarra ikus daiteke beste zenbait herrialde edo hizkuntza-komunitateetan ere, adibidez, Kolonbiako nasatarren artean”.

Bada, gai horren inguruan arituko dira hainbat aditu hilaren 16an eta 17an, Donostian. Horrekin batera, liburu bat ere aurkeztuko da topaketan, eta Euskal Herriko, Latinoamerikako eta Afrikako (Kameruneko) adibideak ere aztertuko dira.

Informazio gehiago, hemen.

Covidaren ondorioz, egun, gune itxien kudeaketak kezka handia sortarazi du erakunde, elkarte eta bestelako eragile publiko
eta pribatuen artean. Izan ere, distantzia soziala mantentzea ezinbestekoa da birusaren hedapena kontrolatzeko.

Hori dela eta, Euskararen Etxeak euskal gizartearen esku jarri nahi ditu bere eraikinean dauden lau aretoak: Hitz aretoa, Berba aretoa, Mintzo aretoa eta Ele aretoa.

Hala, Euskararen Etxeko espazioak euskara helburu edo misio duten entitate eta elkarteentzat dira. Espazio horiek aurkezpen, prestakuntza edota bileretarako balia daitezke.

Espazio guztien erabilera doakoa da eta erreserba egitea ezinbestekoa da. Hartara, espazioa kudeatzea hain kontu garrantzitsua den garai honetan, gogoratu Euskararen Etxean lau areto ditugula erabilgarri, besteak beste, bilerak, jardunaldiak, trebakuntza-saioak, lan-saioak eta aurkezpen-ekitaldiak egiteko.

Osasun neurriak bermatzeko aretoaren edukiera erdira murriztu dugu. Denon osasuna zaindu ahal izateko, aretoen erabilera eguna eta ordua aurrez erreserbatzea ezinbestekoa da. Erreserbak telefonoz edo emailez egin daitezke: info@euskararenetxea.eus – 944 028 081

Covid-19aren pandemia tarteko, Kanpoan den Euskal Komunitatearentzako Zuzendaritzak erabaki du 2020ko Euskal Diasporaren Egunaren edizio birtualki ospatzea. Hori dela eta, irailaren 8an ospatu ohi den diasporaren eguna astebete luzatuko da.

Munduko Euskal Etxeen Atariak jasotzen duenez, Zuzendaritzak Euskal Etxeei eskatu dizkie haien ospakizunen bideoak bidaltzeko irailaren 13a baino lehen, bideo guztiak bilduko dituen ikus-entzunezko lan luzea ontzeko asmoz. Bideoak bidaltzeko: euskaletxeak@euskadi.eus.

Horrekin batera, ekitaldi instituzional xume bat ere egingo da Gipuzkoako herri batean, zeinetan Iñigo Urkullu lehendakariak parte hartuko duen. Ekitaldi horretan herrialde eta euskal etxe desberdinetako dantzariek hartuko dute parte birtualki, bakoitza dantza bereko zati bat dantzatuz.

Jon Plazaola eta Txalo Produkzioak konpainiak Irabazi obra estreinatu dute iragan abuztuaren 25ean, Donostiako Antzoki Zaharra antzokian. Lehiakortasunaren inguruan ardazten den bakarrizketa da.

Txalo Produkzioak konpainiaren arabera, hau da antzezlanaren sinopsia: “Partehartzea da garrantzitsuena. Esaldi hori buruan sartu zigunak gezur galanta sinestarazi nahi izan zigun. Gaur egungo gizartea konpetitiboa, krudela eta fidakaitza da; ia edozertarako prest gaude ondoan dagoena zanpatu eta arratoi lasterketa honetan edonoren gainetik geratzeko gazta puxka mixerable baten truke. Irabaztea da helburua. Irabazi ala hil. Baina Félixek ez daki zer den hori. Bizitza guztian ez du ezer irabazi, ez da irabazle sentitu… erdibideko mediokre bat izan da beti. Baina ez atzera eta ez aurrera daraman bidegurutze horretan aurkitu du bere konfort- eremua, bere burua justifikatu eta bere existentzia patetikoari zentzu aematen dion dekalogoa eratu du. Bizitzaren lehiaketan, irabazi, batek bakarrik egin dezake. Mediokreak gehiengoa
gara. Gurea da garaipena. Gaur gauean, ordea, Félixek sari bat jasoko du. Irabazi egingo du. Galtzen irakatsi digute, baina irabazten ba al dakigu?”

Asteon amaituko amaituko da Ondarroan Hondar ahoak fikziozko telesail berriaren filmaketa. Koldo Almandoz donostiarrak zuzendua eta Nagore Aranburu eta Eneko Sagardoy aktoreek antzeztua, thriller eta zinema beltzaren trazekin ondutako suspensezko serie laburra da, lau atalez osatua. Txintxua Filmsek ETBrentzat sortutako lana da.

Telesaila Ondarroan filmatu da nagusiki, kontatzen duen istorioa Euskal Herriko kostaldeko arrantza-herri batean garatzen baita. EITBk jakinarazi duenez, “itsasontzi baten patroiaren desagerpena ikertzea helburu duen polizia-inspektore baten etorrerarekin batera hasiko da istorioa. Kasu hauetan gertatzen den bezala, laster konturatuko da Nerea (Nagore Aranburu aktoreak antzezten duen pertsonaia) ezer ez dela hasiera batean dirudiena”.

Gaizka Izagirre kazetari eta telesailetan adituak hauxe idatzi du Gaztezulon estreinaldiaren harira: “Euskal Herrian dagoen zinema zuzendari (Koldo Almandoz) interesgarrienetarikoa dela iruditzen zait,  ziurrenik rara avis horietako bat delako eta inongo korronte edo taldetan sartu gabe diharduelako agian. Albistea beraz, bi arrazoiengatik iruditu zait pozgarria: euskarazko telesaila delako eta gustuko dudan zinegile batek sortua”.

Halaber, Iñaki Beraetxek, Sara Cozarrek, Ainhoa Artetxek eta Iraia Eliasek osatzen dute aktore-zerrenda nagusia. Horrekin batera, Joxean Bengoetxea, Mikel Tello, Asier Hernandez eta Pako Revueltas aktoreek ere parte hartuko dute. “Azpimarratzekoa da Omar Diop, Fanta Touty Diatta eta Ibou Sarr jatorri senegaldarreko aktore ez profesionalen esku-hartzea ere”, iragarri du EITBk.