Euskaltzaindiak Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua izeneko jardunaldia ondu du ostiralean, Euskaltzaindiaren Gipuzkoako ordezkaritzan.
“Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua (EBAZ) arautu zuen Euskaltzaindiak (87. arauaren bidez) duela 25 urte eta ‘Jean Haritschelhar gogoan’ leloaren harira, orduko euskaltzainburua omendu nahi izan dute urteurren-ospakizun honetan”.
Goiz osoa iraungo du jardunaldiak, eta hauxe da egitaraua:
10:00 Hasiera ekitaldia
10:15 María Jesús Gil Valdés · Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko irakaslea: La enseñanza de la pronunciación: por qué, a quién, cómo (Ahoskeraren irakaskuntza: zergatik, nori, nola) * Aldi bereko interpretazio zerbitzua egongo da
11:15 Kafea
11:45 Xabier Euzkitze – Aner Euzkitze: Hitzetik kortsera
12:15 Ahoskera batzordekideen mahai-ingurua: EBAZ atalez atal
2023ko urritik azarora bitarte egingo da Euskararen Etxean Hi(ZKI)bridoak. Literatura Mutanteak kultur zikloaren laugarren edizioa, zeinak lau ekitaldi bilduko dituen.
Horrekin batera, aurten, Euskarazko kultur ekitaldien sorkuntzarako Hi(ZKI)bridoak laguntzaren hirugarren deialdia abiatuko dugu irailean. Laguntzak 3.000 euroko saria bideratuko du 2024ko Hi(ZKI)bridoak zikloan estreinatuko den ekitaldi bat garatzeko.
Hi(zki)bridoak literaturaren eta ahozkotasunaren arteko mutazioak dira. Letrak, soinuak, bertsoak eta irudiak eraldatzen dituzten ekitaldiak. Emaitza literatura mutanteak dira, zentzu zabalenean.
Hauexek dira aurtengo ekitaldiak:
URRIAK 19:Ahots Planeta podcasta, zuzenean
Idoia Carramiñanak zuzendua, Ahots Planeta literatur-podcastaren 3. denboraldia abiatuko du emanaldiak: Idoia podcastgileak denboraldian zehar aipatuko diren gaiei helduko die Albina Stardust-ek lagunduta; norberarenetik eta jolasen bidez, baina literaturarekin lotura eginez betiere.
URRIAK 26:Elkarrizketa bat pianoarekin: Zahartzaroa emakumeen euskarazko poesian. Ainhoa Urien Telletxe eta Nerea Iglesias Lili.
Zahartzaroa izendatu, balidatu eta hausnartzeko aitzakia bat da ekimen hau. Jolas egiteko ere bai, olgeta ez delako umezaroko kontua bakarrik. Euskal emakume idazleek sortutako hamaika poemen bidez hurreratuko gara zahartzarora, eta pianoa izango dugu bidelagun. Elkarrizketan jarri ditugu poemok eta teklatu baten aireak. Atmosfera horrek ahalbidetuko digu, parte hartzaileoi zein publikoari, poesiak zahartzaroari eman dizkion erantzun batzuk bilatzen, galdera berriak sortzen eta gorputzetik sortutako pentsamendu propioak eraikitzen.
AZAROAK 23:Bertsolari bekatorosak, Ane Labaka eta Miren Amuriza bertsolariak eta Dom Campistron ilustratzailea
Dom Campistron ilustratzailearen Bekatorosak lana abiapuntu izanik, bertsotan egingo dute Miren Amurizak eta Ane Labakak. Ilustratzaileak berak egingo ditu gai-jartzaile lanak.
AZAROAK 29: Hau gerra bat da, Piszifaktoria Ideien Laborategia
Lau lengoaia artistiko ditu puzzle honek: hitza, musika, dantza eta mugimendua edo antzerki fisikoa. Rapsoda bat, antzezle bat, dantzari bat eta musikari bat arduratuko dira guztiak josteaz. Polifonia erritmiko bat izango da, beraz. Ikuskizun honek 2022ko Euskarazko kultur ekitaldien sorkuntzarako Hi(ZKI)bridoak laguntza jaso du.
Igela argitaletxeak jakinarazi duenez, ekainaren amaieran Yukio Mishima idazle japonirrak idatzitako Maskara baten aitortza izenburuko eleberria eskuragarri izango da.
Iker Alvarez itzuli du japonieratik, Angel Errok gibelsolasa idatzi du eta zuzenketez Amaia Apalauza arduratu da. Liburuaren azal ederra Iban Sainzek egin du.
Honatx liburuarebn sinopsia: “Kochan nerabeak, Japoniako gizarte inperial eta militaristan hezia delarik, apurka egin beharko du aurrera, bere homosexualitatea onartu eta bere inguruan jasaten duen eguneroko atzerakoi eta gogorrean. Yukio Mishima XX. mendeko japoniar idazle nabarmenetariko bat da; Maskara baten aitortza da bere maisulan ezagunenetariko bat. Iker Alvarez itzultzaileak Japonieratik zuzenean euskarara ekarria, euskal irakurleek aspaldiko partez gozatu ahalko dute berriz ere Mishimaren prosaz”.
“Saturraran” izeneko opera 2024ko ekainaren 20an estreinatuko da Bilboko Arriaga Antzokian. Uribek idatzi du liburua eta Perezek musika. Sarrerak 2023ko ekainaren 26an jarriko dira salgai.
“Elezahar batek dio Saturraran hondartzako bi haitz handiak bi maitale direla. Gizarteak ez zien elkar maitatzen uzten eta uretan ito ziren maitaleak. Itsasotik bi haitz handi sortu ziren gero, haien oroimenez. Elkar maitatu ezin diren bi emakumeren kontakizuna da Saturraran. 80ko hamarkadan, Ane, alturako arrantzale baten alaba, eta Luna, furgoneta batean heldutako andaluziarra, elkarrekin maiteminduko dira. Heroinaren zurrunbiloak harrapatuko ditu eta, herritarren gaitzespena dela eta, Saturrarango kartzelaren hondakinetan hartuko dute babesa. Jose, Aneren aita alarguna, haiek laguntzen ahaleginduko da.
Desberdina onartzearen zailtasuna, heroina eta hiesaren oldarraldia, arrantzaren munduaren gainbehera. Libreak izaten irakatsi zigun belaunaldi galduari egindako omenaldia da Saturraran”.
Bilboko San Ignazio auzoan kokatutako Euskararen Etxean dagoen Euskararen Interpretazio Zentroa (EIZ) berritu da aurten. Horrekin batera, zentroari lotutako eta ikasleei zuzendutako Eskola Programa ere berritu da; hain justu, Eskola Programa horretan parte hartu duten 15 eta 18 urte bitarteko ikasleek egindako collageekin osatu da Euskararen Etxean ikus daitekeen Euskararen Lorategia erakusketa koloretsu eta irudimentsua.
Eskola Programan EIZko edukiak lantzen dira, eta edukiok ikasmaila ezberdinetara egokitzen dira; Euskararen Lorategia, hain zuzen, DBH3, DBH4 eta Batxilergoko ikasleekin jorratzen den jarduera da, ikasleak euskararen aniztasunaz jabetu daitezen, eta euskararekiko duten harremanari buruz gogoeta egin dezaten. Horretarako, haien sormena garatzen dute collage teknikaren bitartez.
Joxemiel Barandiaran antropologoaren esaldi
ezagun batetik abiatzen da erakusketa: “Lorategi batean dauden hainbat eta
hainbat lore eta landareren artean gu (euskaldunok) gara beste landare bat edo
lore mota bat, ezberdina, eta gureak ere, besteak bezala, bizitzeko eskubidea
du”.
Bada, Barandiaranen hitz horiek oinarri hartuta, ikasleek euskararen askotasunaren eta euskararekiko duten atxikimenduaren inguruan hausnartu dute, jardun artistikoaren bitartez.
Emaitza askotariko landare eta loreekin
osatutako lilitegi koloretsua da, harrigarria, hala eduki aldetik nola estetika
aldetik. Izan ere, gazteek haien sormena erakutsi ez ezik, euskararekiko dituzten
askotariko jarrerak eta aburuak ere irudikatu dituzte.
Horiek horrela, eta emaitzaren kalitateaz
jabetu ondotik, Euskararen Etxeak Euskararen Lorategia erakusketa abiatu du,
zeina Euskararen Etxean paratuta egongo den ekainaren 12tik uztailaren 15era
bitarte.
Interes handiko ekimena iruditzen zaigu, gazteak askatasun osoz aritu baitira euskararekiko dituzten kezkak azaltzen. Horrekin batera, balio artistikoa ere nabarmena da. Ondorioz, ziur gaude bisitariek lorategi honetako lilien usain, forma eta koloreekin gozatuko dutela, baina, era berean, gazteen gaitasun eta kezkez ere ohartuko dira bisitariak, euskara eta gazteak uste baino lotuago baitaude.
Bilbon kokatutako Euskararen Etxean egiten den Euskal Alien Nazioa ihes-gela berritu da, eta dagoeneko martxan da. 2021ean abiatu zen ihes-gela, eta tarte batez etenda izan ondoren, laster, bueltan izango da, bisitarien artean oso harrera ona izan baitu.
Parte-hartzaileek euskarari lotutako zientzia fikziozko misterioa askatu beharko dute, aretotik atera ahal izateko: “2155. urtean gaude. Estralurtarrak Euskal Herrira iritsi berri dira euskararekiko mirespenak itsututa. Beraien espazio-ontzia Euskal Herriko txoko guztietatik ikus daiteke. Beraien helburua argia da: euskara hartu eta beraien bizilekura eraman…”.
Ekainaren
5etik aurrera erreserbak egiteko aukera izango da.
Iraupena: Ordubete. Jokalari kopurua: 2 lagun gutxienez eta 6 gehienez (talde handietan etortzea gomendatzen dugu). Adina: 15 urtetik aurrera. Taldean, gutxienez, adin nagusiko batek egon beharko du. Prezioa: Doan Egunak: Ostegun, ostiral eta larunbat arratsaldeak. Ordua: 17:30 (10 minutu lehenago etortzea komeni da).
Nobedade gisa, umeentzako egonaldi bat izango da: Euskararen Interpretazio Zentroan, udan, hitz eta jolas!
Ekimenaren xedea da EIZko eduki guztiekin lotutako programa egokitua eskaintzea, goizez eta bost egunean.
Hiru txanda izango dira, eta 6 eta 10 urte bitarteko umeei zuzenduta egongo da. Zerbitzua doakoa izango da, baina 20 euroko fidantza jarri beharko da.
Egonaldiaren txandak:
Ekainaren 26ko astea
Uztailaren 3ko astea
Uztailaren 10eko astea
Egonaldiari buruzko bestelako xehetasunak:
Adin-tartea:
6-10 urte
Talde kopurua :
10-15 ume
Ordutegia:
10:00 – 13:00
Doakoa + Fidantza
(20€)
Egonaldian parte
hartu nahi izanez gero, deitu Euskararen Etxera: 94 402 80 81 (Izena
emateko epemuga ekainak 9; fidantza ekainaren 16a baino lehen ekarri
beharko Euskararen Etxera)
Egonaldian, EIZn bildutako edukiak landuko dira; betiere, umeen adin-tarteetara egokituak, eta modu ludiko eta dibertigarrian jorratzeko moduan. Antzerkia, hitz-jolasak, dantza, kantagintza, eta oro har euskararekin eta sormenarekin lotutako hainbat jardueratan parte hartuko dute haurrek.
Ekainaren 1ean eta 2an egingo dituzte Zer behar dute gazteek? Euskaratik ditugun erronkak aletzen jardunaldiak Bilboko Kuna espazioan. “Euskararen etorkizunaz gogoetatu eta gazteei entzuteko jardunaldiak antolatu dituzte Kontseiluak eta Jaurlaritzak lankidetzan”.
Kontseilua.eus webgunean jasotzen denez, ekainaren 1ean eta 2an Bilboko BBK Kuna
gunean egingo dira Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzaren
Hizkuntza Politikako Sailburuordetzak lankidetzan urtero antolatzen dituzten
jardunaldiak. Zer behar dute gazteek?
Euskaratik ditugun erronkak aletzen izena izango dute, euskararen
etorkizunaz eta gazteen ahotik jasotako erronkei erantzuteko beharraz
hausnartzea izango dute xede.
Jardunaldiak doakoak izango dira, baina
beharrezkoa da izena
emateawww.kontseilua.eus webgunean,
maiatzaren 29ra arte. Halaber, jardunaldiei buruzko informazio guztia bertan
dago jasota.
Ekimen honek hasiera xumea izan zuen: 2018 udazkenean Euskal Herrian egindako ADITU izeneko formazioan, bertan parte hartu zuten Hego eta Erdialdeko Amerikako 11 hizkuntza gutxituetako ordezkariek egindako ariketa.
Ariketa horren materiala jaso eta liburuxka argitaratu genuen 2020an, ondoren izen bereko erakusketa jarri genuen abian. Erakusketa
honek, jadanik, Hego Euskal Herriko 20 hiri eta herri baino gehiagotan jarri dugu.
Une honetan urrats sendoa ematen ari gara: harrera oso ona izan duen LIBURUXKA berrargitaratu, irakaskuntza mundurako GIDA-DIDAKTIKOA argitaratu, EGUTEGI INDIGENA kaleratu, KOLIBRIAREN IPUINA (animazioa) sarean jarri.
Hori guztia kontuan izanik AURKEZPEN EKITALDIA antolatu dugu komunikabideei eta gaian interesa duten pertsonei begira.
Egitasmoan Garabide, Easo Politeknikoa eta Unesko Katedra ari gara elkarlanean. Ekitaldian hiru entitate horien ordezkariek hartuko dute hitza: Iñaki Martinez de Luna, Miel Anjel Elkoroberezibar eta Ines García, hurrenez hurren.
Aurkezpenaren ondoren, bisita gidatua izango dugu erakusketan MikeL Mendizabalen eskutik.
