Etxea(e)ko Euskararen

Uztailaren 30ean,  EuskaraAbentura espedizioan parte hartzen ari diren 150 lagun etorriko dira Euskararen Interpretazio Zentroa bisitatzera.

EuskaraAbenturaren webgunean jasotzen denez, “Euskal Herriko zazpi lurraldeetako nahiz diasporako 15-17 urte bitarteko 120 neska-mutil euskal geografia, kultura eta historia lagunartean ezagutzera eramango dituen oinezko espedizioa da EuskarAbentura. Uztailaren 1ean abiatu eta hilaren 31ra bitarte, 31 etapa osatuko dituzte, 783 kilometro orotara, horietatik 483 oinez.

Done Jakue bide ezberdinak jarraituz, Euskal Herria luze-zabal zeharkatuko dute, Maulen hasi eta Getxo helmuga hartuta. Hiriburu guztiak ez ezik, UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatutako guneak bisitatuko dituzte; bai eta basoak, hondartzak, museoak, gari-soroak, leizeak, portuak, gazteluak, belazeak, monumentu nahiz eraikin enblematikoak, herriak, gatzagak, baserriak…

Era eta eduki anitzeko mintegi, tailer eta ekimenek aberastuko dute abentura. Izan ere, hainbat esparrutako profesionalak (musikariak, soziolinguistak, aktoreak, bertsolariak, kazetariak, dantzariak, idazleak, kirolariak…) aldiro-aldiro batuko dira espediziora gazteekin ordu batzuk konpartitu eta askotariko jakintzak elkar trukatzeko”.

Patxo Telleria eta Mikel Martinez aktoreek antzeztuko dute Kortxoaren dilema, zeina Mireia Gabilondok zuzendu duen. Udazkenean estreinatuko dute, eta Tartean Teatroa konpainiak jakinarazi duenez, “endreduzko thriller politikoa bi aktorerentzat, espazio eta denbora unitate bakarrean”. Bi aktoreak irakasle eta ikasle baten azalean sartuko dira.

Honatx obraren sinopsia: “Irakaslea (70 urte) Etika eta Filosofia Politikoan katedradun jubilatua da, ezkertiarra, polemikoa eta itzal handikoa. Noam Chomsky iberiar bat.

Pronostiko gaiztoko minbizia dauka, baina sendatzeko aukera sortu da ezustean. Aberats ospetsu batek osasun sistema publikoari dohaintzan eman dion radioterapia ekipamendu batean tratamendua har dezake. Iritzi publikoak goraipatu egin du donazio hori. Bakan batzuk, ordea, gaitzetsi egin dute. Haien ustez buru zuritze bat da, trilero baten trukoa, legez ordaindu beharko lituzkeen zergak ez ordaintzeko, eta bere enpresetan agertu diren trapu zikinak estaltzeko. Aberatsaren amarru horren salatzaileetako bat, nabarmenetakoa, Irakaslea izan da.

Orain erabaki latza hartu behar du: bere printzipioekiko leiala izan eta bizitza salbatzeari uko egin ala prakak jaitsi eta filantropoari ipurdian pot egin.

Gaur hartu du erabakia. Publikoki iragartzera doan unean, ezezagun bat, bere ikaslea (60 urte) izandako bat, agertuko zaio ezustean. Aspaldiko kontuak garbitzera dator”.

Emanaldien datak ikusteko, sartu hemen.

Euskaltzaindiak Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua izeneko jardunaldia ondu du ostiralean, Euskaltzaindiaren Gipuzkoako ordezkaritzan.

“Euskara Batuaren Ahoskera Zaindua (EBAZ) arautu zuen Euskaltzaindiak (87. arauaren bidez) duela 25 urte eta ‘Jean Haritschelhar gogoan’ leloaren harira, orduko euskaltzainburua omendu nahi izan dute urteurren-ospakizun honetan”.

Goiz osoa iraungo du jardunaldiak, eta hauxe da egitaraua:

10:00 Hasiera ekitaldia

10:15 María Jesús Gil Valdés · Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko irakaslea: La enseñanza de la pronunciación: por qué, a quién, cómo  (Ahoskeraren irakaskuntza: zergatik, nori, nola) * Aldi bereko interpretazio zerbitzua egongo da

11:15 Kafea

11:45 Xabier Euzkitze – Aner Euzkitze: Hitzetik kortsera

12:15 Ahoskera batzordekideen mahai-ingurua: EBAZ atalez atal

 Ahoskera batzordeko kideak: Maider Bedaxagar (moderatzailea)

 Agurtzane Elordui · Irantzu Epelde · Pilartxo Etxeberria

 Oroitz Jauregi · Miren Lourdes Oñederra

13:15 Solasaldi orokorra

13:45 Azken hitzak

Informazio gehiago, hemen.

2023ko urritik azarora bitarte egingo da Euskararen Etxean Hi(ZKI)bridoak. Literatura Mutanteak kultur zikloaren laugarren edizioa, zeinak lau ekitaldi bilduko dituen.

Horrekin batera, aurten, Euskarazko kultur ekitaldien sorkuntzarako Hi(ZKI)bridoak laguntzaren hirugarren deialdia abiatuko dugu irailean. Laguntzak 3.000 euroko saria bideratuko du 2024ko Hi(ZKI)bridoak zikloan estreinatuko den ekitaldi bat garatzeko.

Hi(zki)bridoak literaturaren eta ahozkotasunaren arteko mutazioak dira. Letrak, soinuak, bertsoak eta irudiak eraldatzen dituzten ekitaldiak. Emaitza literatura mutanteak dira, zentzu zabalenean.

Hauexek dira aurtengo ekitaldiak:

URRIAK 19: Ahots Planeta podcasta, zuzenean

Idoia Carramiñanak zuzendua, Ahots Planeta literatur-podcastaren 3. denboraldia abiatuko du emanaldiak: Idoia podcastgileak denboraldian zehar aipatuko diren gaiei helduko die Albina Stardust-ek lagunduta; norberarenetik eta jolasen bidez, baina literaturarekin lotura eginez betiere.

URRIAK 26: Elkarrizketa bat pianoarekin: Zahartzaroa emakumeen euskarazko poesian. Ainhoa Urien Telletxe eta Nerea Iglesias Lili.

Zahartzaroa izendatu, balidatu eta hausnartzeko aitzakia bat da ekimen hau. Jolas egiteko ere bai, olgeta ez delako umezaroko kontua bakarrik. Euskal emakume idazleek sortutako hamaika poemen bidez hurreratuko gara zahartzarora, eta pianoa izango dugu bidelagun. Elkarrizketan jarri ditugu poemok eta teklatu baten aireak. Atmosfera horrek ahalbidetuko digu, parte hartzaileoi zein publikoari, poesiak zahartzaroari eman dizkion erantzun batzuk bilatzen, galdera berriak sortzen eta gorputzetik sortutako pentsamendu propioak eraikitzen.

AZAROAK 23: Bertsolari bekatorosak, Ane Labaka eta Miren Amuriza bertsolariak eta Dom Campistron ilustratzailea

Dom Campistron ilustratzailearen Bekatorosak lana abiapuntu izanik, bertsotan egingo dute Miren Amurizak eta Ane Labakak. Ilustratzaileak berak egingo ditu gai-jartzaile lanak.

AZAROAK 29: Hau gerra bat da, Piszifaktoria Ideien Laborategia

Lau lengoaia artistiko ditu puzzle honek: hitza, musika, dantza eta mugimendua edo antzerki fisikoa. Rapsoda bat, antzezle bat, dantzari bat eta musikari bat arduratuko dira guztiak josteaz. Polifonia erritmiko bat izango da, beraz. Ikuskizun honek 2022ko Euskarazko kultur ekitaldien sorkuntzarako Hi(ZKI)bridoak laguntza jaso du.

Igela argitaletxeak jakinarazi duenez, ekainaren amaieran Yukio Mishima idazle japonirrak idatzitako Maskara baten aitortza izenburuko eleberria eskuragarri izango da.

Iker Alvarez itzuli du japonieratik, Angel Errok gibelsolasa idatzi du eta zuzenketez Amaia Apalauza arduratu da. Liburuaren azal ederra Iban Sainzek egin du.

Honatx liburuarebn sinopsia: “Kochan nerabeak, Japoniako gizarte inperial eta militaristan hezia delarik, apurka egin beharko du aurrera, bere homosexualitatea onartu eta bere inguruan jasaten duen eguneroko atzerakoi eta gogorrean. Yukio Mishima XX. mendeko japoniar idazle nabarmenetariko bat da; Maskara baten aitortza da bere maisulan ezagunenetariko bat. Iker Alvarez itzultzaileak Japonieratik zuzenean euskarara ekarria, euskal irakurleek aspaldiko partez gozatu ahalko dute berriz ere Mishimaren prosaz”.

“Saturraran” izeneko opera 2024ko ekainaren 20an estreinatuko da Bilboko Arriaga Antzokian. Uribek idatzi du liburua eta Perezek musika. Sarrerak 2023ko ekainaren 26an jarriko dira salgai.

“Elezahar batek dio Saturraran hondartzako bi haitz handiak bi maitale direla. Gizarteak ez zien elkar maitatzen uzten eta uretan ito ziren maitaleak. Itsasotik bi haitz handi sortu ziren gero, haien oroimenez. Elkar maitatu ezin diren bi emakumeren kontakizuna da Saturraran. 80ko hamarkadan, Ane, alturako arrantzale baten alaba, eta Luna, furgoneta batean heldutako andaluziarra, elkarrekin maiteminduko dira. Heroinaren zurrunbiloak harrapatuko ditu eta, herritarren gaitzespena dela eta, Saturrarango kartzelaren hondakinetan hartuko dute babesa. Jose, Aneren aita alarguna, haiek laguntzen ahaleginduko da.

Desberdina onartzearen zailtasuna, heroina eta hiesaren oldarraldia, arrantzaren munduaren gainbehera. Libreak izaten irakatsi zigun belaunaldi galduari egindako omenaldia da Saturraran”.

informazio gehiago, hemen.

Bilboko San Ignazio auzoan kokatutako Euskararen Etxean dagoen Euskararen Interpretazio Zentroa (EIZ) berritu da aurten. Horrekin batera, zentroari lotutako eta ikasleei zuzendutako Eskola Programa ere berritu da; hain justu, Eskola Programa horretan parte hartu duten 15 eta 18 urte bitarteko ikasleek egindako collageekin osatu da Euskararen Etxean ikus daitekeen Euskararen Lorategia erakusketa koloretsu eta irudimentsua.

Eskola Programan EIZko edukiak lantzen dira, eta edukiok ikasmaila ezberdinetara egokitzen dira; Euskararen Lorategia, hain zuzen, DBH3, DBH4 eta Batxilergoko ikasleekin jorratzen den jarduera da, ikasleak euskararen aniztasunaz jabetu daitezen, eta euskararekiko duten harremanari buruz gogoeta egin dezaten. Horretarako, haien sormena garatzen dute collage teknikaren bitartez.

Joxemiel Barandiaran antropologoaren esaldi ezagun batetik abiatzen da erakusketa: “Lorategi batean dauden hainbat eta hainbat lore eta landareren artean gu (euskaldunok) gara beste landare bat edo lore mota bat, ezberdina, eta gureak ere, besteak bezala, bizitzeko eskubidea du”.

Bada, Barandiaranen hitz horiek oinarri hartuta, ikasleek euskararen askotasunaren eta euskararekiko duten atxikimenduaren inguruan hausnartu dute, jardun artistikoaren bitartez.

Emaitza askotariko landare eta loreekin osatutako lilitegi koloretsua da, harrigarria, hala eduki aldetik nola estetika aldetik. Izan ere, gazteek haien sormena erakutsi ez ezik, euskararekiko dituzten askotariko jarrerak eta aburuak ere irudikatu dituzte.

Horiek horrela, eta emaitzaren kalitateaz jabetu ondotik, Euskararen Etxeak Euskararen Lorategia erakusketa abiatu du, zeina Euskararen Etxean paratuta egongo den ekainaren 12tik uztailaren 15era bitarte.

Interes handiko ekimena iruditzen zaigu, gazteak askatasun osoz aritu baitira euskararekiko dituzten kezkak azaltzen. Horrekin batera, balio artistikoa ere nabarmena da. Ondorioz, ziur gaude bisitariek lorategi honetako lilien usain, forma eta koloreekin gozatuko dutela, baina, era berean, gazteen gaitasun eta kezkez ere ohartuko dira bisitariak, euskara eta gazteak uste baino lotuago baitaude.

Bilbon kokatutako Euskararen Etxean egiten den Euskal Alien Nazioa ihes-gela berritu da, eta dagoeneko martxan da. 2021ean abiatu zen ihes-gela, eta tarte batez etenda izan ondoren, laster, bueltan izango da, bisitarien artean oso harrera ona izan baitu.

Parte-hartzaileek euskarari lotutako zientzia fikziozko misterioa askatu beharko dute, aretotik atera ahal izateko: “2155. urtean gaude. Estralurtarrak Euskal Herrira iritsi berri dira euskararekiko mirespenak itsututa. Beraien espazio-ontzia Euskal Herriko txoko guztietatik ikus daiteke. Beraien helburua argia da: euskara hartu eta beraien bizilekura eraman…”.

Ekainaren 5etik aurrera erreserbak egiteko aukera izango da.

Iraupena: Ordubete.
Jokalari kopurua: 2 lagun gutxienez eta 6 gehienez (talde handietan etortzea gomendatzen dugu).
Adina: 15 urtetik aurrera. Taldean, gutxienez, adin nagusiko batek egon beharko du.
Prezioa: Doan
Egunak: Ostegun, ostiral eta larunbat arratsaldeak.
Ordua: 17:30 (10 minutu lehenago etortzea komeni da).

Ekimenari buruzko xehetasun guztiak, hemen.

Euskararen Interpretazio Zentro (EIZ) berrituak hainbat jarduera berezi abiatuko ditu uda partean publiko guztientzat.

• Nobedade gisa, umeentzako egonaldi bat izango da: Euskararen Interpretazio Zentroan, udan, hitz eta jolas!
• Ekimenaren xedea da EIZko eduki guztiekin lotutako programa egokitua eskaintzea,  goizez eta bost egunean.
• Hiru txanda izango dira, eta 6 eta 10 urte bitarteko umeei zuzenduta egongo da. Zerbitzua doakoa izango da, baina 20 euroko fidantza jarri beharko da.

Egonaldiaren txandak:

• Ekainaren 26ko astea
• Uztailaren 3ko astea
• Uztailaren 10eko astea

Egonaldiari buruzko bestelako xehetasunak:

• Adin-tartea:  6-10 urte
• Talde kopurua :  10-15 ume
• Ordutegia:  10:00 – 13:00 
• Doakoa + Fidantza (20€)
• Egonaldian parte hartu nahi izanez gero, deitu Euskararen Etxera: 94 402 80 81 (Izena emateko epemuga ekainak 9; fidantza ekainaren 16a baino lehen ekarri beharko Euskararen Etxera)

Egonaldian, EIZn bildutako edukiak landuko dira; betiere, umeen adin-tarteetara egokituak, eta modu ludiko eta dibertigarrian jorratzeko moduan. Antzerkia, hitz-jolasak, dantza, kantagintza, eta oro har euskararekin eta sormenarekin lotutako hainbat jardueratan parte hartuko dute haurrek.