Etxea(e)ko Euskararen

Oihana Arana idazleak Lazunak azkazaletan izeneko poema liburua argitaratu du Susa argitaletxearen poesia sailaren baitan.

Liburua apirilaren 26an aurkeztuko du Donostiako Udal Liburutegian, 11:00etatik aurrera. Ekitaldia streaming bidez ere zabalduko da: https://meet.jit.si/susa 

Lazunak Azazkaletan Susa argitaletxearen poesia saileko 83 zenbakia da, eta 104 orrialde biltzen ditu. Hau da bere sinopsia: “Fikzioaren apologia batekin abiatzen da Oihana Aranaren Lazunak azkazaletan poema liburua, gogorarazten diguna ez dugula idazlearen bizitzarik irakurriko orrialdeotan, orpoetako arrakaletan zer ezkutatzen duen jakin nahi duenak jai daukala. Jakin-minetik ari zaigun ahots bat irakurriko dugu poema hauetan, hain zuzen ere, eta erreparatuko die -sarri ironikoki- gizarteari, zeruko elementuei, harreman sozialei, habitatzen gaituzten espazioei, gorputzari”

Oihane Arana bertsolaritzan aritu da txikitatik; 2017an eta 2018an Gipuzkoako eskolarteko txapelduna izan zen. Halaber, 2020an bere lehenengo eleberria plazaratu zuen, Portuak.

Euskaltzaleen Topaguneak Proiektu Azoka 2021 antolatu du apirilaren 24an; osasun egoera tarteko, ekimena online egingo da: “1Eratu ildoaren baitan, Topaguneko zazpi elkartek euren herrietan burutzen duten egitasmo arrakastatsu bana aurkeztuko dute laburrean: aisialdikoak, kulturgintzakoak, sentsibilizazio alorrekoak…. Azalduko dituzten proiektu guztiak, gainera, beste herrietan egingarriak direla iritzita aukeratu dira”.

Hauexek dira onlineko saioan parte hartuko duten elkarte eta egitasmoak:

1. Gurasoleku (Ttakun)
2. OZEN (Berbaizu)
3. Ikasle Eusleak (Galtzaundi)
4. Igande arratsaldeak familian (Hogeitalau)
5. Ibilaldi historikoak (Loramendi)
6. Mintzakuadrillak: aisialditik, gazteen ahalduntzera (Topagunea)
7. Ikusentzunezkoak eta sare sozialak -Kameratoia eta Biziber- (Topagunea)

Informazio gehiago: https://labur.eus/Uq95Z

Emakume bertsolarien, antolatzaile feministen eta emakume bertsozaleen arteko sarea indartzeko asmoarekin eratu da I. Señora Sariketa. Bi saio eta finala izango ditu: apirilaren 17an, Aramaion; apirilaren 24an Mutrikun; eta, azkenik, maiatzaren 8an finala, Lesakan. Hainbat emakume bertsolari eta bertsozalek ondu dute ekimen aldarrikatzaile eta umoretsua.

Maider Arregi bertsolari oñatiarra da sariketaren antolatzaileetako bat, eta hark Bertsoa.eus webgunean adierazi duenez, “txantxa moduan sortu zen (Señora izena). (…) espontaneoki bururatu zitzaigun, beste sariketa batzuen testuinguruan. Gero, ordea, ikusi genuen aldarrikatu daitekeen kontzeptua dela. Definitzeko zaila da: zer da señora bat? baina, aldi berean, denok ulertzen dugu zer den eta zerikusia dauka emakume indartsua eta ahaldundua izatearekin. Hori aldarrikatu nahi dugu”.

Sariketaren lehenengo saioa Aramaioko Kultur Etxean egingo da larunbatean, 17:00etatik aurrera: Alazne Untxalo, Haizea Arana, Itxaso Piquer, Maddi Aiestaran, Miren Artetxe eta Oihane Perea arituko dira. Ainhoa Urien izango dute gai-jartzaile.

Bigarren kanporaketa Mutrikuko Kalbarioko ermitan izango da apirilaren 24an, 17:00etan: Ainhoa Agirreazaldegi, Aissa Intxausti, Oihana Arana, Oihana Bartra, Paula Amilburu eta Saioa Alkaiza arituko dira bertsotan. Maite Berriozabalek, ostera, saioa zuzenduko du.

Sarrerak eskuratzeko: bertsosarrerak.eus

Deustuko Berbaizu euskara elkarteak Euskararen Etxean antolatu ohi du Irakurleen Txokoaren. Bada, hurrengo hitzordua apirilaren 28an izango da, 18:00etatik aurrera. Saio horretan Patxi Iturregi (Laudio, 1952) idazleak parte hartuko du, Ur biren artean liburua aztertzeko asmoz.

Hauxe dio liburuaren sinopsiak: “Orain dela 100 urte, 1914 eta 1919 bitartean, munduak ordura arte ezagututako gerrarik gogorrena bizi izan zuen, gerora Lehen Mundu Gerra deituko zitzaiona, Europako lurralde gehienak ez ezik ozeano guztiak ere hartu zituena. Bilboko itsasontziak, bandera neutrala dutenez, ez daude ofizialki gerran, baina gatazka orokorrak ondorio nabarmenak ditu hirian, ontzioletan, barkuetan… Potentzia lehiakideek lehengaiak behar dituzte eta ondo ordaintzeko gertu daude, baita hornigai horiek etsaiarengana iristea eragozteko prest ere.

Giro nabar eta nahasi hori fikzio bihurtu du Patxi Iturregik dozena bat ipuinetan: alde bateko eta besteko espioiak, portuko eta ontzioletako langileak, kontrabando ilegalean dabiltzan merkantzia-ontziak, saltzaileen larriak, langabetuen estutasunak, jauntxoen dibertimenduak… Hiriaren eta itsasadar osoaren taupada biziak jasotzen ditu Iturregik, teknika, gai eta erregistroen ugaritasuna eta kontagintzarako trebezia erakusten duten istorioetan”

Haize kontra (2006), Behi eroak (2003) eta Dioramak (2006) dira laudioarrak idatzitako beste lan batzuk. Nautika ikasi zuen Portugaleten. Egun, jaioterrian bizi da, eta herriko euskaltegiko irakasle dihardu.

Susa argitaletxearen baitan dauden Poesia Kaierak bildumak eta antzerki lanak plazaratzen dituen Ganbila sailak liburu berriak aurkeztuko dituzte hil honetan.

Poesia Kaierak bildumak Christopher Okigbo eta Edna St. Vincent Millay poeten antologiak plazaratuko ditu.

Bi lan horiek apirilaren 20an , aurkeztuko dituzte Donostiako Udal Liburutegian, 11:00etatik aurrera. Ekitaldian Beñat Sarasola bildumaren editoreak, eta Karmen Irizar Segurola eta Ana Morales itzultzaileek parte hartuko dute; streaming bidez ere ikusi ahalko da:https://meet.jit.si/susa

Karmele Irizarrek ekarri du euskarara Christopher Okigbo poeta nigeriarraren lana: “XX. mendeko poeta afrikar handienetakotzat jotzen da. Ojoton (Nigeria ) jaio zen 1932an eta gazterik hil zen, 1967an, Nigeria eta Biafraren arteko gerran borrokan. Nigeriako literaturaren bultzatzaile nagusia izan zen Chinua Achebe eta Wole Soyinka idazle handiekin elkarlanean”.

Ana Moralesek bestalde, Edna St. Vincent Millay poetaren lana itzuli du: “XX. mendeko ingelesezko poesia lirikoan maisu-maistren artean Edna St. Vincent Millayk leku berezia du dudarik gabe. Hogeita hamaika urte betetzerako Pulitzer Poesia Saria eskuratu zuen, sari hori lortu zuen lehenengo emakumea, eta AEBetako poeta entzutetsuenetakoa bilakatu zen.

“Ganbila” bilduman, hiru nobedade

Hauxek dira Ganbila sailaren hiru nobedadeak: Dama (Jon Gerediaga), Zerrakuretan (Gaizka Sarasola / Mairu Antzerki Tailerra) eta Aititaren betaurrekoak (Agus Perez).

Hiru antzerki lan horiek apirilaren 22an aurkeztuko dituzte Donostiako Kaxilda liburudenan, 11:00etatik aurrera. Jon Gerediaga, Gaizka Sarasola eta Agus Perez egileak eta Oier Guillan bildumaren arduraduna izango dira bertan. Streaming bidez ere ikusi ahalko da: https://meet.jit.si/susa

Ganbila sailaren arabera, Jon Gerediagak idatzitako Dama lan poetikoa da. “Bizitza eta poesia maite ditu Damak. Eta, berea, edozein herritako edozein tabernatan idazten dagoen poetaren istorioa izan daiteke”.

Gaizka Sarasolaren lana berriz, “berritzailea” da. “Ez du antzerki erraza idazten, herrikoia da bere funtsa. Bere antzezlanak taularatzeko, gorputzez, ahotsez eta irudimenez inplikatzea ezinbestekoa da”.

Azkenik, Agus Perezek ibilbide luzea egin du euskal antzerkian; liburuak hain justu, ondare horren zati bat jasotzen du: “Bi atal topatuko ditu irakurleak liburu honetan: lehenengoan, Agus Perezek kritikari jardunaren erraiak agerian utziko ditu. (…) Bigarrenean, bere ibilbidean idatzitako 2.000tik gorako iruzkinetatik 30 aukeratu ditu, eta irakurketa berri bat gehitu die gaurko begietatik”.

“Jaialdiak ohikoa den formatu fisikoa berreskuratzeko ahalegina egingo du, iazko online edizioaren alde batzuk mantenduz”, iragarri du Euskal Zine Bilerak. “Azken urteetan egin den antzera, euskal ikus-entzunezkoaren iragana, orainaldia eta etorkizunak bat egiten jarraituko dute 44. Edizioan”, nabarmendu dute antolatzaileek.

Hala, azaroaren 20tik 28ra egingo da Euskal Zine Bileraren 44. edizioa, “euskarazko ikus-entzunezkoen markoaren barnean aurkitzen diren eragileekin lanean jarraituko du, bertan aurkitzen diren profesional, amateur edota zaleen errealitateak hobeto ezagutzeko eta interesa izan ahal duten pertsonak erakartzeko”.

Bileraren baitan egin ohi den jarduera nagusia lehiaketa da, “Euskaraz ekoitzitako askotariko lanen erakusleihoa da, teknika, tratamendu, genero, sorkuntza prozesu eta gai desberdinak biltzen dituen neurrian”. Bada, aurten, lanak aurkezteko epemuga irailak 8 izango da, eta hauexek izango dira sariak: Sari horiek ondorengo hauek izango dira: Zuzendaritza onena, 1.600,00 €; Gidoi onena, 1.600,00 €; Film onena 1.900,00 €; eta, azkenik,Ikusleen saria 750,00 €. Kontsultatu lehiaketaren oinarriak.

Azkenik, Euskal Zine Bilerak eta Zinegoak festibalak lankidetzan sakontzen segituko dute. Elkarlan horren emaitza apirilaren 23an ikusi ahalko da, Lekeitioko Ikusgarri aretoak Zinegoakeko film esanguratsuenak batuko baititu ZG Hedapena saioan, 19:00etatik aurrera.

Asteburu honetan taularatuko du lehendabizikoz AXUT! antzerki taldeak Amua obra: ostegunean, Hernaniko Biteri aretoan, eta larunbatean, Sopelako Kurtzio Kultur Etxean. Biak ala biak 19:00etan hasiko dira.

Antzezlanak Anaren istorioa jasotzen du: Anak iraganeko bi maitale gonbidatuko ditu asteburua elkarrekin pasatzeko. Oholtzan hiru aktore izango dira: Manex Fuchs, Maite Larburu eta Ximun Fuchs.

Honatx antzezlanaren sinopsia: “Anak, bere gaztaroko bi maitale ohi gonbidatu ditu Iratiko etxola batera. Azken asteburu bat, izan zirenaren eta amestu zutenaren izenean. Aitor eta Txolarre etorriko dira bai, baina bata eta bestea ez dira jakinean hiru izanen direla. Elkar asko maitatu dute, elkar asko maite dute, baina zaila da hain intimoa den hori partekatzea. Esklusibotasuna, erromantizismoa, egoa, jabetza, ohitura, kultura eta hezkuntza alde batera uzteak, asteburu bakar batentzat bada ere, barne kalapita galantak eraginen ditu. Oihan basatia, oreinak eta onddoak tarteko, bakoitzak pentsatzen duenaren, erraiten duenaren eta egiten duenaren arteko distantziak pertsonaiak biluztuko ditu. Askatasunaren utopia azkenekoetan dela errana izan zaigu hainbatetan, baina maitasunaren izenean, noraino joan gaitezke?”.

Informazio gehiago, hemen.

Asun Garikanok euskarara ekarritako John Steinbeck idazlearen The pastures of Heaven (Zeruko belardiak ) eta Oier Alonsok itzulitako Simone de Beauvoirren Les sang des autres (Besteen odola) dira Elkar, EIZIE eta Eusko Jaurlaritzak ondutako Urrezko Biblioteka bildumaren ale berrargitaratuak.

EIZIEren arabera, “Urrezko Biblioteka izena jarri zitzaion liburu berrargitaratuek osatuko duten bildumari, eta Elkar argitaletxeari esleitu liburuok argitaratzeko lana, lehiaketa publiko bidez. Aspaldi itzulitako obrak direnez eta bitarte horretan euskarak berak hainbat gauza finkatu dituenez, orraztuak eta zuzenduak berrargitaratzen dira itzulpenok”.

Steinbeck-en liburuan jende xehearen gorabeherak biltzen dira, The Grapes of Wrath ospetsuan egin zuen bezala: “Zeruko Belardiak deitu zioten parajeari hura deskubritu zuten konkistatzaile espainiarrek, halako oparotasuna eta edertasuna zerizkion muino arteko haran hari. Alabaina, aingeruak ez baizik laborariak bizi dira bertako etxaldeetan, kezka oso lurtarrak dituztenak: lana eta jana, jolasa zein solasa, lurra nahiz larrua…”.

Beauvoirren Besteen odola eleberriari dagokioenez, Hitzen Uberan webgunearen arabera, “Besteen odola nobela izan zen euskaraz irakurri ahal izan genion lehenengoa. 1945eko abuztuan argitaratu zen, II. Mundu Gerra bukatu baino egun batzuk lehenago, eta, hain zuzen ere, gerraurreko giroa eta Frantziako erresistentzia aipatzen ditu batez ere”. 

Pello Lizarralderen Argiantza eta Joxean Agirreren Nobela errealista bat liburuen artean aukeratu beharko dute akademiakideek 2020ko 111 Akademiaren Saria.

111 Akademiak jakinarazi duenez, hirugarren eta azken bozketa-txanda abiatu berri dute. “Luis Garderen Aireportuko musika, Pello Lizarralderen Argiantza, Uxue Alberdiren Dendaostekoak, Idoia Garzesen Mendiko gaitza eta Joxean Agirreren Nobela errealista bat izan dira lehian bigarren txandan, lehenengo bueltan boto gehien jaso zuten bost obrak, alegia. Bigarren bueltan saridun izendatzeko beharrezkoa den botoen %40a lortu duen lanik ez da izan eta, beraz, boto gehien jaso duten bi obrak aurtengo finalera pasatu dira: Pello Lizarralderen Argiantza eta Joxean Agirreren Nobela errealista bat”.

Akademiako kideek apirilaren 22ra arteko epea izango dute sariduna hautatzeko. Halaber, 111 Akademiak apirilaren amaieran iragarriko du nor den sariduna.