Aste Santuan, Euskararen Interpretazio Zentrora (EIZ) hurbilduko diren bisitariek bisita gidatuak eskatzeko aukera izango dute, hala euskaraz nola gaztelaniaz; izan ere, oporraldian zentroko bisita gidatuen eskaintza handitu egingo da.
Euskararen Etxeak 2025eko Europako Museo Onenaren Saria jaso du Estrasburgoko Europako Kontseiluko Parlamentu Biltzarreko (PACE) Kultura Batzordeak antolatutako ekitaldian.
Bertan izan dira Elixabete Etxanobe Bizkaiko Ahaldun Nagusia, Iurdana Acasuso Euskararen Etxeko zuzendaria, eta Euskara, Kultura eta Kiroleko diputatu Leixuri Arrizabalaga eta saria jaso dute batzordeko buru den Konstantinos Efstathiou-en eskutik.
1977 ezkero, Europako Kontseiluaren Museo Saria museo bati urtero ematen zaio era aipagarrian laguntzeagatik Europako kultur ondarea ulertzen, giza eskubideen eta demokraziaren errespetua sustatzen, kultur zubiak sortzen, muga sozial eta politikoak gainditzen, egungo problema sozialei buruz bisitariek duten ezagutza eta ulermena areagotzen eta herritartasun demokratikoaren ideiak esploratzen.
Ekitaldi honen ostean, Bizkaiko Ahaldun Nagusia gonbidatua izan da Europako kontseiluko Kultura, Zientzia eta Hezkuntza Batzorde honetan parte hartzeko. Bertako kideen aurrean egindako agerraldian Bizkaiko agintari gorenak euskararen aldeko diskurtsoa egin zuen “Pozik gaude Europako Museorik onenaren saria jasotzeko, baina argi utzi nahi dugu euskara ez da museoko pieza bat. Euskara hizkuntza bizia da hiztunen eta euskal gizartearen inplikazioari eta konpromisoari esker. Horregatik sari hau euskal gizartearentzat errekonozimendua da, guztiontzako, lanean jarraitzeko bultzada ematen gaituena.”
Bertan ere, eskerrak emateaz gain, Acasusok zentroaren zeregina laburbildu du “belaunaldien arteko jarduerak dituen zentro txiki baina dinamikoa gara, lotura sozialak eta komunitate sendoagoa sortzen dituena” eta gaineratu du “Euskararen Etxean gure hizkuntza milaka urtekoa eta aldi berean gaztea dela islatu nahi izan dugu, inguru anitz batean bizitzen eta bizitzea egokitu zaion garai bakoitzera egokitzen jakin duelako. Gizarte gisa, euskararen ispiluan islatuta ikusten dugu geure burua”.
Euskararen Interpretazio Zentroa EMYA 2025 sarietarako izendatu dute Europako museo onenen artean. Baina, aurretik, 2025eko Museo Saria esleitu dio Europako Kontseiluko Parlamentu Biltzarreko Kultura Batzordeak, “euskal kulturari eta gizarteari egindako ekarpenagatik”.
Datorren astelehenean, apirilak 7, Euskararen Etxeak 2025eko Museo Saria ofizialki jasoko du Europako Kontseiluko Parlamentu Biltzarreko (PACE) Kultura Batzordearen eskutik.
Iurdana Acasuso Euskararen Etxeko zuzendariak hartuko du saria, Elixabete Etxanobe Bizkaiko Ahaldun Nagusia eta Euskara, Kultura eta Kiroleko diputatu Leixuri Arrizabalaga lagun dituela, Europako Kontseiluaren Estrasburgoko egoitzan egingo den ekitaldi batean.
Antolakuntzak nabarmendu duenez, “Euskararen Etxea museo txiki bat da, hizkuntza bat babesteko erronka erakusten duena. Hona datozenek euskaraz entzun, irakurri eta abestu dezakete. Erakusketa lau hizkuntzatan dago (euskara, gaztelania, ingelesa eta frantsesa), eta horri esker bisitariek aukera dute Europako hizkuntza horiek elkarrekin dituzten antzekotasunak eta eraginak arakatzeko”.
Konstantinos Efstathiou (Zipre, SOC) Museo Sariaren Batzordeko ordezkariaren arabera: “Euskararen Etxea oinarriko ekimen bat da, belaunarteko jarduerak dituena euskararen transmisioa eta erabilera sustatzeko. “Museo txiki handia” da, eta pertsonal iraunkorreko hiru langile baino ez ditu, zeinek jarduera asko eta bazkide-sare bat kudeatzen dituzten”.
1977 ezkero, Europako Kontseiluaren Museo Saria museo bati urtero ematen zaio era aipagarrian laguntzeagatik Europako kultur ondarea ulertzen, giza eskubideen eta demokraziaren errespetua sustatzen, kultur zubiak sortzen, muga sozial eta politikoak gainditzen, egungo problema sozialei buruz bisitariek duten ezagutza eta ulermena areagotzen eta herritartasun demokratikoaren ideiak esploratzen.
Europako urteko museoaren sarien (EMYA) parte da Euskararen Etxeak irabazitakoa. Sariaren arestiko irabazleen artean hauek daude: Białystok-eko Sybir Oroipen Museoa (Polonia, 2024), Kopenhageko Langileen Museoa (Danimarka, 2023) eta Cork-eko Nano Nagle Place (Irlanda, 2022).
Euskal kultura harrobi gosez: hezitzaileak eta irakasleak bidelagun jardunaldia antolatu du Loraldiak maiatzaren 8an, DOK Bilbao Berrikuntza Faktorian, 9:30etik 13:00etara. Irakasle eta hezkuntza arloko profesionalei eta kultur transmisioan lan egiten duten pertsonei zuzendutako ekimena da.
Loraldiak jakinarazi duenez, “Euskal kulturaren transmisioa erronka eta aukera handia da hezkuntza-komunitatearentzat. Hezitzaile eta irakasleek ezinbesteko rola dute belaunaldi berriek euskal kultura ezagutu eta bizi dezaten. Tresna, baliabide eta metodologia berritzaileak partekatuko ditugu Loraldia Eskolaren 3. Topaketan, transmisioa indartzeko eta elkarlanerako espazio berriak sortzeko”.
Euskaltzaindiak euskararen corpus “erakusgarria, orekatua eta kalitatezkoa” aurkeztu du Bilbon. Hizkuntza-, literatura- edo ikerketa-helburuetarako corpus estandar moduan erabiltzeko sortu da, eta hemen dago eskuragarri.
Erreferentzia-corpusa irekia eta kolektiboa da Euskal Herriko 68 erakunde pribatu eta publikorekin batera egin duelako Euskaltzaindiak, baita hedabide nagusiekin eta gizarte-haibat eragile batera ere.
Euskaltzaindiaren webgunean jasotzen denez, “euskararen egunean eguneko erabileraren berri izateko eta hizkuntza-teknologiek ekartzen dizkiguten erronkei aurre egiteko, corpus handiago eta orekatuago baten beharraz jabetuta zegoen Euskaltzaindia”.
Hala, corpus handiago horren xedea ondokoa da: “Analisi linguistikorako, ikasketa automatikorako edo hizkuntza-ikerketetan hipotesiak baliozkotzeko tresna funtsezkoa da, baina baita hizkuntza-, literatura- edo ikerketa-helburuetarako corpus estandar edo erreferente gisa erabil litekeena ere. ‘Egungo’ egoera islatzen duen neurrian, hizkuntzaren irakaskuntzan jarduten dutenek, zuzentzaileek… erabilgarri izango dute EEC, lexiko- (orokorra zein terminologikoa) eta gramatika-zalantzak argitzeko, eta, jakina, corpus handi horietarako eredu egokiak balioztatzeko ere bai”.
EECren datu orokorrak: 123.124 dokumentu, 154,21 milioi testu-hitz, 129.817 lema (2000. urtetik hasi eta 2023ra bitartean euskaraz idatzitako edo ekoitzitako testuetatik hartuak).
Ikergazte kongresua maiatzaren 28 tik 30era bitarte egingo dute Bilboko Euskalduna Jauregian. UEUk jakinarazi duenez, parte hartu nahi dutenek izena eman ahalko dute apirilaren 7tik aurrera.
“Ikergazte UEUk bi urterik behin antolatzen duen diziplinarteko kongresua da. Euskal ikertzaile gazteak elkar ezagutzea, goi-mailako ikerketa euskaraz egiten dela erakustea eta ikerketa horien emaitzak zabaltzea dira haren helburuak.”
Euskararen Etxeak ondutako eta Susa argitaletxeko editore ohi Gorka Arresek apailatutako erakusketa ibiltaria Elorrioko Udal Liburutegian dago kokatua, apirilaren 23an ospatuko den Liburuaren Egunaren harira.
Apirilaren 11 bitartean 9:30etik 19:45era egongo da ikusgai, eta hilaren 14tik aurrera, goizez ikusi ahalko da, 9:00etatik 14:00etara.
Erakusketa:
Gizakiak sortu duen gauza unibertsaletako bat da liburua. Beste batzuk dira, adibidez: gurpila, aulkia, artaziak, anestesia, elektrika.
Historiako lehen hedabide masiboa da liburua: aurreneko objektu industriala. Liburua inprimategian saldoka egiteari esker mundua bizkor aldatzen hasi zen XV. mendetik aurrera. Liburuetan esperientziak eta jakintzak elkarrekin trukatuz eta itzuliz, era askotako aurrerapenak egin ziren denbora laburrean.
Liburuaren arbola erakusketak liburuaren izaera azalduko du: hizkia, idazketa, diseinua, inprimaketa. Bisitariak ezagutuko du hizkiek nolako anatomia daukaten, testuek nolako formak hartzen dituzten, liburuak zein parte dauzkan eta nola izendatzen ditugun euskaraz.
Zuhaitz baten modukoa da liburua. Arnasa ematen du: babesa eta itzala, edertasunaren plazera eta argiaren sintesia. Liburuak zure jakin mina, pentsamenduak eta hizkuntza oxigenatzen ditu. Liburua zabaldutakoan, besarkatu egiten zaitu: zure irudimena eta inteligentzia kilikatzen ditu. Abentura bat da irakurtzea, desiraren eta askatasunaren lurralde zirraragarrietan barrena.
Aurtengo udan ere, Euskararen Etxeak umeei zuzendutako “Udan, hitz eta jolas” egonaldiak antolatu ditu. Hiru txanda izango dira, eta 2014-2018 urteetan jaiotako umeei zuzenduta egongo dira. Zerbitzua doakoa izango da, baina 20 euroko fidantza jarri beharko da.
Izena emateko epea maiatzaren 5ean zabalduko da. Eskaerak jasotako ordenan onartuko dira. Txanda bakoitzean gehienez 15 umek parte hartuko dute, eta jarduera guztiak euskaraz egingo dira. Izena emateko: 944 02 80 81.
Euskararen Etxean, antzerkia, hitz-jolasak, dantza, kantagintza, eta oro har euskararekin eta sormenarekin lotutako hainbat jardueratan parte hartuko dute haurrek.
