Etxea(e)ko Euskararen

Euskal kultura eta emakumezko sortzaileak ardatz dituen Sormene egitaraua hasiko da gaur Galdakaon. Hilaren 20ra arte iraungo du eta hainbat ekitaldi bilduko ditu; tartean, musika emanaldiak, bertso saioak, literatur saioak, tailerrak eta hitzaldiak.

Egitasmoa estreinakoz egingo da eta bost helburu ditu: Sormene plazara gonbidatzea Euskal Herriko kultur proiektu aurrerazaleak; euskarazko kulturara erakartzea herrialde guztietako euskaldunak; Kulturaren zaleak sortzea eta sustatzea; sortzaileak izango diren zaleak adoretzea eta trebatzea; eta euskal kulturaren transmisioa bermatuko duen espazioa prestatzea. Gainera, Sormene proiektuaren bereizgarria izango da, eta emakumezko sortzaile euskaldunen lanak nabarmentzea, gaur egun dagoen hutsunea betetzen laguntzea ere helburu izango ditu.

Jaialdiak bi gune izango ditu, fisikoa Galdakaoko Torrezabal kultur etxean, eta birtuala sormene.eus webgunea. Horrekin batera, Berria egunkaria saio guztiak emango ditu webgune honetan.

Hauek dira jaialdian jasotako ekitaldi batzuk: gaur, bertsoa eta antzerkia uztartuko ditu Erradikalak ginen obrak, Ane Labaka eta Beatriz Egizabalekin. Bihar, literatura errezitaldia izango da Lizar Begoña, Leire Bilbao, eta Miren Agur Meaberekin. Asteazkenean, Tripa Kolektiboak Urruna antzezlan aurkeztuko du. Ostegunean, Kirats Teatroa  konpainiak Mariage d’Amour dantza eta antzerki emanaldia taularatuko du. Ostiralean, Emakume sortzaile euskaldunak egungo kantagintzan (trap, rap, hip-hop, reggetoia), J.Martina, Haizea eta Ningra eta Kai Nakai musikariekin. Larunbatean, Eñaut Elorrietak Irteera argiak aurkeztuko du, eta igandean, Aiko dantza taldea arituko da.

Bat Soziolinguistika Aldizkariaren 115. zenbakian, 2020ko hamarkadako hedabideetako euskarazko komunikazioa jorratzen da. Zenbaki berrian, honako artikulu hauek bildu dituzte:

• Josu Amezaga: Euskarazko komunikazioa lau hamarkada eta gero: irakurketa kritikoa
• Igor Astibia: Herri ekimeneko euskal hedabideak aurrera begira. Gogoeta baten lehen pausoak
• Libe Mimenza, Bea Narbaiza, Edorta Arana: Koronabirus pandemia eta online portaeren aldaketak (euskal) ekosistema mediatikoan
• Enric Marín i Otto: Iraultza digitala eta ikus-entzunezko egungo zerbitzu publikoa: hizkuntza eta subiranotasun kulturala. Katalan eta euskal kasuak
• Leire Palacios, Lorea Arakistain: Komunikazioa eremu digitalean: daukaguna eta datorrena
• Elixabete Garmendia: Komunikazioa inkomunikazio bihurtzen denean

EHUko 2020ko Uda Ikastaroen barnean Euskal Herriko Unibertsitateko Behategiak antolatutako Euskarazko komunikazioa 2020KO hamarkadako hedabideetan bildutako ezagutza da aldizkari berriarenmuina. “Ikastaro horren helburu nagusia ez zen soilik zenbait adituren irakaspenak entzutea baizik eta solasaldietan oinarrituta euskarazko komunikazioari buruzko gogoeta partekatua egitea”.

Literaturaren eta ahozkotasunaren inguruan ardaztutako Hi(ZKI)bridoak. Literatura Mutanteak zikloa atzo amaitu zen Euskararen Etxean egindako Bertso Saio Literarioarekin. Jendez betetako Berba aretoan, Mari Luz Esteban idazleak eta Maialen Lujanbio eta Miren Amuriza bertsolariek parte hartu zuten. Saioa halaber, streaming bidez ere eman zen.

Ekitaldiek oso harrera ona izan dute; hortaz, datorren urtean jarraitzea erabaki dugu. Hartara, 2021ean, Hi(ZKI)bridoak egitaraua itzuliko da, ahozkotasunetik eta letretatik abiatutako mutazio berriekin.

Euskararen Etxeak eta Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara, Kirola eta Kultura Sailak hi(ZKI)bridoak zikloa abiatu zuen iragan otsailean Euskararen Etxeko irudi berria sustatzeko asmoz.

Guztira lau ekitaldi egin dira. Lehenengoa otsailaren 17an burutu zen, Buztinezko etorkizuna, Itxaro Borda irakurketan eta Ibon RG musikan. COVIDak eragindako pandemiaren ondorioz, gainerako ekitaldiak urritik abendura bitarte egin dira: Orainmenean, Txakur Gorria Sormen Kolektiboaren eskutik; Muga musika-taldearen Anfetamiña ikuskizuna; eta atzo burututako Bertso Saio Literarioa. Bidean gelditu da berruiz, Habiak egitasmoa, osasun-egoera tarteko. Ezinezkoa izan da tamaina horretako ekitaldia ganoraz egitea Anariren kontzertua eta Habiak diskoan oinarritutako arte-erakusketa kolektiboa biltzen baitzituen. Dena den, Habiak datorren urtean egiteko asmoa dugu, Booktegirekin lankidetzan.

Ekitaldi gehienak streaming bidez eman dira, beraz, Euskararen Etxeko Youtube kanalean ikus ditzakezue.

Kasu guztietan, aretoa bete egin da, eta harrera sekulakoa izan da. Honenbestez, mila esker gerturatu zareten guztioi, eta jakinarazi nahi dizuegu 2021ean Hi(ZKI)bridoak egitarauak mutatzen jarraitzeko asmoa duela. Halaber, eskerrak eman nahi dizkiegu Lanku, Loraldia eta Booktegiri bidean lagun mutante izan ditugulako.

Orain, ikastetxeek online plataforma baten bidez egin dezakete Euskararen Etxeko bisita, ikastetxeetatik konektatuz; Euskararen Interpretazio Zentroko edukiak modu dinamiko eta parte-hartzailean jasoko dituzte ikasleek, gidari espezializatu baten eskutik.

COVIDak eragindako egoerari erantzunez, aurrerantzean, ikastetxeek Euskararen Interpretazio Zentroko bisita online egiteko aukera dute. Dagoeneko hainbat ikastetxe konektatu dira; Interneterako konexioa baino ez da behar.

LH 3. mailatik Batxilergora arteko ikasleek parte har dezakete, baita Lanbide Heziketako ikasleek ere. 45 minutuko bisitak dira, eta euskaraz, gaztelaniaz edo ingelesez egin daiteke, baina euskarri eta material guztiak euskaraz izango dira.

Euskararen ibilbidea eta egoera ezagutzeaz gain, ikasleen esperientziak partekatzeko eta taldean hausnartzeko parada ere eskaintzen du.

Erreserbak: 944 028 081 (Erreserbak gutxienez bisita eguna baino hiru egun lehenago egin beharko dira).

Informazio gehiago

Zea Mays, Gatibu, Inoren Ero Ni, Liher, Sara Zozaya edo Raitx taldeak dira, besteak beste, Duragoko Azokak ondutako egitarauaren baitan joko duten taldeak. Emanaldietako batzuk, ohi denez, Durangoko Plateruenan egingo dira, baina aurten bizi dugun osasun-egoera kezkagarria tartetko, Durangoko Azokak hainbat kontzertu ondu ditu Euskal Herriko hainbat udalerritan, Zu non, han DA egitarau bereziaren baitan. Emanaldiotarako sarrera online eskuratu beharko dira.

Abenduak 4

Kai Nakaik estreinako diskoa aurkeztuko du, Durangoko Plateruenan, 19:30ean.

Abenduak 5

Gatibuk Musikak Salbatuko Gaitu lana haizatuko du du Azpeitian, Soreasu antzokian, 16:30ean. Horrekin baetra, Liher eta Sorkari Atarrabiako Totem aretoan arituko dira, 16:30etik aurrera. Silicies Grizzlies eta Kyxo taldeak azkenik, Donostian izango dira, Dabadaban, 18:00etan.

Abenduak 6

Kontzertu guztiak 18:00etan hasiko dira:

Izate Faltsua eta Rodeo, Amurrioko Burubion.
Kaleko Urdangak eta Perlata, Atarrabiako Totemen.
Gatom eta J Martina, Bermeoko Kafe Antzokian.
Dena eta Habi, Donostiako Dabadaban.
Brigade Loco eta Barne Guda, Gasteizko Jimmy Jazzen.
Dupla eta Nikotina, Ondarroako Beikozinin

Abenduak 7

Joseba Irazoki eta Inoren Ero Ni, Bermeoko Kafe Antzokian 18:00etan.
Raitx (Maketa Lehiaketako azken irabazlea) eta Burrundariak, Donostiako Doka, 18:00etan.
Sara Zozaya Amurrioko Burubion, 19:00etan.
Zea Mays, Bilboko Euskalduna jauregian, 19:00etan.

Abenduak 8

Patxuko Nice, Ondarroako Beikozinin, 17:00etan.
Mihise eta Kaskezur, Donostiako Dokan, 18:00etan.
Amorante eta Moxal, Gasteizko Jimmy Jazzen, 18:00etan.
Sua, Azpeitiako Sanagustin kultur aretoan, 19:00etan.
Nøgen, Bilboko Euskaldunan, 19:00etan.
Ezpalak, Ondarroako Beikozinin, 19:00etan.

Bihar, azaroak 28, Jokoteknia Euskarazko Bideo-jokoen III. Jardunaldia egingo da Euskararen Etxean, 9:45etik 14:00ak aldera. Ekitaldia streaming bidez baino ezin izango da ikusi, egun bizi dugun osasun zentroa tarteko.

Lau hitzaldi eta mahai-inguru bat izango dira ekitaldian, hainbat gai jorratzeko helburuarekin: animazioa bideo-jokoetan, bideo-jokoen lokalizazioa, katalana eta bideo-jokoak eta eJokoak familian.

Hala, euskal bideo-jokogintzaren industriako aditu, ikasle eta jokalariak batera jarriko dira egungo proiektu interesgarriak ezagutzeko, industriaren azterketa egiteko eta aurrera begirako ildoak zeintzuk diren argitzen saiatzeko.

Aurten, Jokoteknia internet bidez baino ez da ikusiko. Bi bide izango dira horretarako: Azkue Fundazioaren YouTube Kanala kanala eta Game Erauntsiaren Twitch kanala.

Jokoteknia Euskarazko Bideo-jokoen III. Jardunaldia egingo da Euskararen Etxean“Hala, antolatzaileok , Game Erauntsia eta Azkeu Fundazioa., Bilbon bilduko gara hizlariekin eta bitartekari lana egingo dugu publikoarekin. Ikus-entzunleek Internet bidez bidalitako galderak adituei helaraziko dizkiegu zuzenean erantzun dezaten. Horretarako, YouTubeko eta Twicheko txatak erabili daitezke, baina Twitterren ere adi izango gara Game Erauntsia eta Azkue Fundazioa”.

Gabriel Aresti euskaltegiak hitzaldi musikatua antolatu zuen atzo Euskararen Etxean. Hala, Rafa Ruedak bi saio eskaini zituen euskaltegiko bi talderentzat, arratsaldez.

Bidenabar, Rafa Ruedak Rueda izeburuko diskoa argitaratu berri du. Diskoak zortzi kantu biltzen ditu, Jon  Agirrezabalagak (WAS) ekoitziak, Bilboko El Tigre estudioan. Arrizabalaga, halaber, grabazioaren elektronikaz arduratu da.

“Gitarra, ahotsa, elektronika  eta literatura uztartu ditu zortzi kantuz osatutako bere bakarkako  seigarren lan luzean. Lan berri honetan eta Inge Muller, Joseba  Sarrionandia, Iñigo Astiz, Audre Lorde, Mari Luz Esteban, Josu  Goikoetxea eta Elena Olaberen testuak musikatu ditu”.

Bideoan, Foto Zaharrak izenburuko kantu entzun eta ikus dezakezue; abestiaren hitzak Iñigo Astiz idazleak egin ditu.

Aretoak erabilgarri

Euskararen Etxeko aretoen harira, espazio guztien erabilera doakoa da eta erreserba egitea ezinbestekoa da. Hartara, espazioa kudeatzea hain kontu garrantzitsua den garai honetan, gogoratu lau areto ditugula erabilgarri, besteak beste, bilerak, jardunaldiak, trebakuntza-saioak, lan-saioak eta aurkezpen-ekitaldiak egiteko.

Osasun neurriak bermatzeko aretoaren edukiera murriztu egin dugu. Denon osasuna zaindu ahal izateko, aretoen erabilera eguna eta ordua aurrez erreserbatzea ezinbestekoa da. Egin erreserbak! 

Deustuko Berbaizu elkarteak Euskararen Etxean egingo du Irakurleen Txokoaren hurrengo hitzordua, abenduaren 16an, 18:00etatik aurrera. Saio horretan Amaia Telleriarekin idazlea izango da, eta Haize-Lekuak (Alberdania) liburua izango du hizpide.

Liburuaren Sinopsia: “Mikelak supituki utzi beharko du atzean baserriko haurtzaroa, ama alargunak Altsasun entregatzen duen unean. Han, gerra zibilaren itzal eta ilinti bizi-bizien artean, neskame arituko da hamahiru urte apenas dituen neskatoa. Hala egin dute bere aurretik ahizpa zaharrek, hala egingo du berak ere, txandan-txandan etxeko mahaia arintzea tokatzen zaionean, eta, bide batez, akaso gerora baliagarria izango zaion ofizioan trebatzea helburu”.

Hala, eleberriak protagonista nagusiaren heziketa sentimentalaren berri ematen du, baina hamahiru urteko neskato baserritarrak ez du bakarrik bizimodu berri bat ikusiko eta ikasiko, aro berri baten hastapenetan lekuko izatea ere egokituko zaio Gerra Zibilean. Haatik, ez da Gerra Zibilari buruzko nobela bat, baizik eta egoera zail horretan aurrera egin behar duen familiaren ingurukoa  eta, bereziki, neskato bati buruzkoa.

Telleriak Errenteria Hiria saria irabazia dauka, eta orain, lehen aldiz, eleberrirako jauzia egin du.

Euskal literaturari buruzko Hitzen Uberan webguneak 10 urte bete ditu, eta urteurren horren harira,  mahai-ingurua ondu du Hau ez da poeta bat (edo bai) izenburupean. Ekitaldia gaur egingo da, Donostia, Victoria Eugenia Club aretoan, 18:00etik aurrera. Gonbidapenak eskatzeko: eie@idazleak.eus

Goiatz Labandibar, Ixiar Rozas eta Mikel Soto izango dira mahai-inguruan. Halaber, Hitzen Uberaneko kide Danele Sarriugarte eta Oier Guillanek solasaldia dinamizatuko dute.

Goiatz Labandibarrek askotariko lanak idatzi ditu, bestek beste, narrazioak, antzezlanak eta poesia. “Gainera, Uberanen parte hartu izan du kolaboratzaile moduan. Idazlea ez ezik, kazetaria ere bada”.

Ixiar Rozas ibilbide luzeko autorea da, baina azken urteetan ahotsaren inguruan ardaztutako esperimentazioan aritu da. Beltzuria (2014) saiakera eta Unisonoa (2020) poema-liburua dira Rozasen azken lanak.

Azkenik, Mikel Soto Txalaparta argitaletxeko editorea izan da urteetan. Aurten, Suak pizten direnean izenburuko poema-liburua plazaratu du.

Garbiñe Ubeda Euskal Idazlee Elkarteko lehendakariak Hitzen Uberanek argitaratutako elkarrizketan adierazi duenez, “Uberan garrantsitsua da, geure zigilupetik eta bestelako filtrorik gabe, ikusgarritasuna ematen dielako euskal literaturari eta idazleei. Era berean, urte osoko produkzioa hobekien edo bederen sakonen batzen duen medioa da. Egunerokoari jarraitzen dio eta era berean sakontasuna eskaintzen du”

“2010eko azaroan abiatu zen Hitzen Uberan, euskal literaturaren espezializaturiko ataria, Euskal Idazleen Elkartearen eskutik. Hainbat langile izan gara bertan (Uxue Alberdi, Oier Guillan, Danele Sarriugarte eta Imanol Ubeda), eta kolaboratzaile-sare zabal bat izan dugu hasiera-hasieratik. Eskerrik asko denoi. Urteurrena ospatzeko, zuzeneko ekitaldi bat antolatu dugu”.