Etxea(e)ko Euskararen

Euskaraldiaren bigarren edizioan izena emateko epea zabaldu dute irailaren 24an, ariketa hasteko bi hilabete falta direla. “Aurreko edizioan moduan, ahobizi eta belarriprest rolekin parte hartuko dute azaroaren 20tik abenduaren 4ra egingo den ariketa sozialeko parte hartzaileek”.

Gasteizen egindako agerraldian, Euskaraldiaren koordinazioan ari diren eragileekin batera, hainbat erakundetako ¡ ordezkariak ere izan ziren, besteak beste, Arrate Illaro Euskaraldiko koordinatzailea, Kike Amonarriz Euskaltzaleen Topaguneko presidentea, Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako bozeramale eta Kultura eta Hizkuntza Politikarako sailburua, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilaria.

Euskaraldia hizkuntza ohiturak astintzeko ariketa soziala dela gogorarazi dute antolatzaileek, euskararen erabilera sustatzeko ekimena. Hala, Euskaraldiko partaideek  bi rol aukeratu behar izango dituzte: Belarriprest, “beraiei euskaraz hitz egiteko eskatzen dutenak dira belarriprest, euskara ulertzen dute eta beraiekin euskaraz aritzea nahi dute”, eta Ahobizi, “euskaraz ulertzen duten guztiekin euskaraz egingo dute ahobiziek”.

Euskaraldian 16 urtetik gorakoek izena eman dezakete. “Modu kontziente eta borondatezkoan, hizkuntza ohiturak astindu edo euskararen erabileran aurrerapausoak eman nahi dituzten lagunek 15 egunetan bete nahi duten rola erabaki eta izena eman ahal izango dute, azaroaren 20tik abenduaren 4ra dagokien rolaren txapa jantzita ariketa egin ahal izateko”.

Informazio gehiago: https://labur.eus/FtMhb

“Badira irakurle taldeak ugari, baina guk dakigula ikusle talderik ez, irudiari buruz hitz egiteko biltzen den talderik ez, eta guk proba egin nahi dugu”, iragarri du Azpeitiako Dinamoa Sormen Gunea.

Lehenengo saioa irailaren 29an egingo dute, 19:00etatik aurrera. Lehendabiziko solasaldi horren abiapuntua Raymond Pettibon artista estatubatuarraren irudi bat izango da.

Pettibon AEBetako punk eszenan sortutako artista da, 1980ko hamarkadaren hasieran. Izan ere, Black Flag punk taldeko Greg Ginn gitarra-jotzailearen anaia da, eta, besteak beste, Black Flagen logo ezaguna eta makina bat disko-azal diseinatu ditu. Sonic Youth taldearen Goo diskoaren azal ikonikoa ere Pettibonek egin du.

“Bi gauza diferente dira begiratzea eta ikustea. Batzuetan ez diegu begiratu ere egiten irudiei, besteetan begiratu gabe ere ikusi egiten ditugu. Eta mutur batetik besterako tarte hori da guk lana egiteko lekua. Eta irudiek ze funtzio betetzen duten pentsatzekoa”. Horretarako askotariko irudiak landuko dituzte: “artelanak, argazkiak, iragarkiak, aldizkari edo liburuen azalak, afixak, filma zatiak, memeak, GIFak… Irudiei buruz hitz egitea da kontua, eta irudia pentsatzea”.

Amorante musikariak Bat edo Hiru izenburuko disko berria aurkeztuko du Bilboko Alde Zaharrean kokatutako Bira lokalean, hilaren 30ean, 20:30etik aurrera. Sarrerak astelehenetik aurrera eskuratu ahalko dira.

Forbidden Colours diskoetxearen bidez plazaratuko du Bat edo Hiru Iban Urizar Amorante (Elgoibar, 1975) musikariak. Diskoak zazpi doinu biltzen ditu, tartean, Mikel Laboraren Ama Hil Zaigu.

Diskoa Aitor Etxebarria musikari gernikarrak ekoitzi (Forbidden Colours zigiluaren buru ere bada).  Mondo Sonoro argitalpenean Amorantek adierazi duenez, Etxebarriaren lana “ezinbestekoa” izan da. “Berak grabatu du grabaketa eta oso chill izan da dena. Intuizioan sinesten dut, eta Aitor maisua da horretan. Ukitu txikiak egin ditu eta pintzelakada elektroniko bat edo beste ere. Bera gabe diskoa beste modu batekoa litzateke”.

Zenbait kolaboratzailek ere parte hartu dute grabazioan, besteak beste, Mariano Hurtadok (kontrabaxua) eta Joseba Irazokik (gitarra). Uxue Alberdik, halaber, kantu baten hitzak ere idatzi ditu, XVII. mendean Donostian burututako esklabu salmenta bati buruzkoak.

Amoranteren hirugarren lana izango da Bat edo Hiru. Aurretik beste bi grabazio argitaratu ditu elgoibartarrak, biak ala biak iraupen laburrekoak: 2017an, bi kantuz osatutako binilozko singlea, Manuela eta Brueghel Zarra, eta 2016an, bost doinuz osatutako soinu postal digitala, Amorante.

Bertsolaritzaren genealogia feminista “posible” bat josi du Txakur Gorria Sormen Kolektiboak Orainmenean izenburuko ikuskizunean. Bada, diziplina anitzeko kolektiboak ikuskizun hori estreinatuko du urriaren 8an, Bilbon dagoen Euskararen Etxean, 19:30etik aurrera. Ekitaldia Hi(ZKI)bridoak zikloaren baitan egingo da.

Sarrerak doakoak izango dira, eta telefonoz erreserbatu beharko dira, 944 028 081, bi sarrera gehienez. Erreserbak irailaren 21etik aurrera egin ahalko dira, ordutegi honetan: astelehenetik larunbatera, 10:00 – 14:00 eta 16:00 – 19:00.

Halaber, ekitaldia streaming bidez ere zabalduko da, Euskararen Etxearen Youtube kanalaren bidez.

Txakur Gorria Sormen Kolektiboaren arabera, “bertsolaritzan beti kontatu izan da gizonezko bertsolarien historia. Hala ere, iritsi zaizkigun izen handi horien atzean arakatuz gero, hainbat eta hainbat plaza-andreren arrastoak agertzen dira. Horregatik, Txakur Gorria Sormen Kolektiboak ahalegina egin du bertsolaritzaren hastapenetatik gaur arteko historia hori zalantzan jartzeko eta bertsolaritzaren genealogia feminista posible bat berridazteko, ikusezin izandakoak ikusaraziz. Emakumez osatutako bertso-saio honetan, bertsolariek genealogia horren parte diren datuak eta gertaerak izango dituzte kanturako abiapuntu. Gainera, berridatzitako historiaren mugarri ezberdinetan oinarritutako irudiak egongo dira erakusgai”.

“Atea” gaiaren eta “Hitza da giltza” leloaren inguruan ardaztuko da aurtengo Literaturia, Zarautzen, hilaren 25etik 27ra bitarte. Hartara, Literaturia euskal letrak zabalduko dituen atea bihurtuko da.

Horretarako egitarau oparoa ondu dute ekimenaren antolatzaileek, hala nola, liburu-azoka, liburu-aurkezpenak, solasaldiak eta kontzertuak.

Horrekin batera, EIZIE Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea eta Lorea Bilbao idazlea omenduko dituzte. Ekitaldiak Modelo Aretoan eta Lege Zaharren enparantzan burutuko dira.

Aurten bizi dugun ez ohikoa egoera tarteko, Ahotsenearen egitarauari baitan egingo dituzte azken liburu nobedadeen aurkezpenak, izan ere, jaialdia udaberrian egin ohi da: “Azken urteetan bezala, Literaturia jaialdiaren 2020ko edizioa ere Zarautzen izango da, herriko hainbat gunetan. Urtero bezala, udaberrian hasi behar zuen euskal literaturari eskainitako jaialdiak, baina, COVID-19aren pandemia tarteko, atzeratu egin behar izan zen, nahi bezala ospatzeko modurik ez zegoela eta!

Hamaika sortzailek parte hartuko dute jaialdian, besteak beste,  Katixa Agirre, Garazi Arrula, Maite Larburu, Miren Amuriza, Antton Olariaga, Beñat Sarasola, Anari, Ruper Ordorika eta Petti. Berako musikariak, hain justu, Manipulazio estrategiak diskoaren aurre-estreinaldia egingo du.

Egitarau guztia, hemen.

“Loraldia berreskuratzea lortu dugu! Irailaren 26an hasi eta urriaren 22ra arte luzatuko da, etorriko zara?”, gonbidapen horren bidez jakinarazi du Loraldiak irailaren 26tik urriaren 22ra berrabiatuko dela jaialdia.

Iñigo Astizek irakurriko duen Högeitavat Mendeko Emanaldi Poetikoa ikuskizunarekin hasiko jaialdia irailaren 26an, Itsasmuseum Bilbaio museoan. “Iñigo Astiz idazlearen “Analfabetoa” liburua ixten duen testua oinarri hartuta, mende honen mamuei eta itxaropenerako zantzuei eskainitako poema irakurketa eszenikoa prestatu dute Astizek berak eta Mikel Ayerbek”.

Jaialdia, halaber, urriaren 22an amaituko da Muga taldeak Euskararen Etxean eskainiko duen emanaldiarekin. Ekitaldi hori Hi(ZKI)bridoak egitarauarekin lankidetzan burutuko da.  Muga proiektua Xabier Montoiaren Anfetamiña liburutik abiatzen da

“Berez, disziplina anitzeko ikuskizuna da. Poesia, musika eta ikus-entzunezkoak batzen dituen ekinaldi artistikoa, hain zuzen. Anfentamiña izan zen Xabier Montoiaren lehen poema liburua eta Alberto Gonzalez musikariak (Aterkings, Uler 600 edo 6nemen9 banden partaidea) kanta bihurtu. Horrez gain, proiektua burutzeko Iñigo Romera (Cancer Moon, El Inquilino Comunista…), Iñigo Eguillor (Gringo, Trampas…) eta Itziar Beristain (taldearen ahotsa) batu ditu.  J.A. Goñi Areta Juxe argazkilaria izan da proiekzioen irudien egilea”.

Miren Agur Meabe, Amorante, Miren Agur Meabe, Harkaitz Cano, Petti, Garbiñe Ubeda, Onintza Enbeita, Maddalen Arzallus eta Thierry Biscary dira Loraldian parte hartuko duten beste sortzaile batzuk. Informazio gehiago hemen.

Uxue Alberdik Dendaostekoak izenburuko nobela berria plazaratu du. Idazle eta bertsolariaren hirugarren eleberria izango da, eta Marx eta brodatuak lotzen dituen mertzeria baten inguruko kronika literarioa da.

1970eko hamarkadako mertzeria baten egunerokotasunean gertatutakoak jasotzen ditu liburuak. Jostun bat eta brodatzaile bat dira narrazioaren protagonistak. Hala, oihal eta hari artetik liburu politikoak eta garaiko diskoak ere loratuko dira. Sinopsian jasotzen denez, “Marx eta mertzeria”, politika eta lana.

Sinopsiaren arabera, “aitak esan zien emateko tokia tailerrari eta almazenari: `Funtsezkoa ezkutuan egiten da´. Han josten dute geroztik, han brodatzen, hantxe gordetzen dituzte mozorroak egiteko oihalak, edo banatzaileari itzuli beharreko liburuak. Dendaostean entzun dituzte diskoak lagunekin, edo abortuaren aldeko manifestazioetarako prestatu, edo mendi irteeretarako.
Botoi bat josi liburu bat gomendatzen den bitartean, eta diskoak saldu txapelak brodatu ondoren. Eta, bitartean, uholdeak, atxiloketa eta atentatuak, txikiteoa, jaiotzak eta heriotzak. Denda baten kronika literarioa idatzi du Uxue Alberdik eta, bide batez, garai batena ere bai. Memoriaren dendaostetik”.

Alberdik beste bi nobela idatzi ditu aurretik: Aulki-jokoa (2009) eta Jenisjoplin (2017) dira. Wikipedia entziklopedia askearen arabera, “literatura tailerren irakasle, iritzi artikulugile, itzultzaile, irakurle-taldeen gidari, letragile eta beste hainbat alorretan aritzen da lanean (Alberdi). Ainhoa Agirreazaldegirekin batera Bertso Eskola Feminista delakoa jarri zuen abian.

Irailaren 16 eta 17an, Hizkuntza gutxiagotuen biziberritzea eta garapen iraunkorra izenburuko Topaketa burutuko dute Donostiako Miramar Jauregian, UPV/EHUk ondutako Udako Ikastaroen baitan.

Bi modutan parte hartzeko aukera izago dago, presentzialki eta online.

“Nazio Batuen 2030 Agendan ez da lotzen garapen iraunkorra hizkuntza eta kultura aniztasunarekin, are gutxiago hizkuntza gutxiagotuekin. Aldiz, euskaldunok lotura hori eraikitzen ari gara euskararen biziberritzea eta gizartearen garapena aldi berean landuta.  Hizkuntzaren garapen-indarra ikus daiteke beste zenbait herrialde edo hizkuntza-komunitateetan ere, adibidez, Kolonbiako nasatarren artean”.

Bada, gai horren inguruan arituko dira hainbat aditu hilaren 16an eta 17an, Donostian. Horrekin batera, liburu bat ere aurkeztuko da topaketan, eta Euskal Herriko, Latinoamerikako eta Afrikako (Kameruneko) adibideak ere aztertuko dira.

Informazio gehiago, hemen.

Covidaren ondorioz, egun, gune itxien kudeaketak kezka handia sortarazi du erakunde, elkarte eta bestelako eragile publiko
eta pribatuen artean. Izan ere, distantzia soziala mantentzea ezinbestekoa da birusaren hedapena kontrolatzeko.

Hori dela eta, Euskararen Etxeak euskal gizartearen esku jarri nahi ditu bere eraikinean dauden lau aretoak: Hitz aretoa, Berba aretoa, Mintzo aretoa eta Ele aretoa.

Hala, Euskararen Etxeko espazioak euskara helburu edo misio duten entitate eta elkarteentzat dira. Espazio horiek aurkezpen, prestakuntza edota bileretarako balia daitezke.

Espazio guztien erabilera doakoa da eta erreserba egitea ezinbestekoa da. Hartara, espazioa kudeatzea hain kontu garrantzitsua den garai honetan, gogoratu Euskararen Etxean lau areto ditugula erabilgarri, besteak beste, bilerak, jardunaldiak, trebakuntza-saioak, lan-saioak eta aurkezpen-ekitaldiak egiteko.

Osasun neurriak bermatzeko aretoaren edukiera erdira murriztu dugu. Denon osasuna zaindu ahal izateko, aretoen erabilera eguna eta ordua aurrez erreserbatzea ezinbestekoa da. Erreserbak telefonoz edo emailez egin daitezke: info@euskararenetxea.eus – 944 028 081