Etxea(e)ko Euskararen

Sormenean hezi kulturan bizi jardunaldien hirugarren edizioa ondu du UEUk, eta aurten euskarazko kulturgintzaren transmisioaren eta hedabideen inguruan arituko dira urriaren 26an, Azpeitia-Sanagustin kulturgunean, 9:00etatik 16:00etara.

UEUren arabera, “Euskarazko kulturgintzaren transmisioa ataka larrian dago, hori ukaezina da, eta hedabideekiko ezagutza eta ondoriozko elkarlana ataka estu horretatik onik ateratzeko ezinbestean jorratu beharreko lan-ildoa dela uste dugu. Zer esanik ez, erabat digitalizatuta dagoen komunikazio aro berri honetan. (…) Hezkuntza arautuan zein ez-arautuan euskarazko kulturgintzaren transmisioak dituen gabeziak ezagutu ostean, hedabideetakoak aztertu gura ditugu 2024 honetan. Horretarako antolatuko dugu. Sormenean hezi, kulturan bizi. III jardunaldia. Hedabideak”.

Horretarako, Euskarazko kulturgintzaren presentzia hedabideetan azterketaren emaitzetatik abiatuko da jardunaldia.

Honatx egitarau osoa:

08:45 – 09:15

Harrrera

09:15 – 09:30

Ongi etorria

09:30 – 10:30

Euskarazko kulturgintzaren presentzia hedabideetan. Azterketaren emaitzak.

• Libe Mimenza, Behategia (NOR ikerketa taldea- UPV/EHU):

10:30 – 11:00

Kafea

11:00 – 13:00

Mahai-ingurua: Zertan da euskarazko kulturgintzaren komunikazio-jarduna?

• Iñaki Etxeleku: Aktorea, kultur-eragilea, kazetaria
• Ane Zuazubiskar: bertsolaria, kazetaria
• Josune Velez de Mendizabal: aktorea, ipuin-kontalaria, kazetari izandakoa

Dinamizatzailea

• Inma Errea

13:00 – 14:00

Bazkaria

14:00 – 16:00

Kultur kuotak hedabideetan: nazioarteko ereduak

• Kultur kuoten bilakaera nazioartean eta egungo panorama (Amagoia Gurrutxaga Uranga,LANARTEA Euskararen Langile Profesionalen Elkarteko koordinatzailea).
• Kataluniako kultur kuota sistema eta Espainiako Ikus-entzunezko Lege berria (Pol Cruz- Corominas, Plataforma per la Llenguako Kultura Batzordeko aholkularia eta materia audiobisualean kontsultorea)

Izena emateko, hemen.

Euskararen Etxea, plazara erakusketa ibiltariak bere bidea abiatuko du Leioan kokatutako UPV/EHUren Bizkaiko Campusean. Euskararen Etxeak eta Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara, Kultura eta Kirol Sailak antolatu dute erakusketa, EHU Kulturaren laguntzarekin, eta irailaren 26tik, Hizkuntzen Europako Egunetik, abenduaren 4ra bitarte izango da ikusgai.

Erakusketa bisitatu dute gaur, irailak 27, Leixuri Arrizabalaga Kultura, Kirol eta Euskara foru diputatuak, Iurdana Acacuso Euskararen Etxeko zuzendariak, Eva Ferreira UPV-EHUko errektoreak eta Junkal Gutierrez UPV-EHUko Euskara, Kultura eta Nazioartekotzeko errektoreordeak.

Erakusketa Bilboko Euskararen Etxean kokatutako Euskararen Interpretazio Zentro berriaren lagin bat da, zentroko edukietatik abiatuta ondu baita.

Zentro berria 2023ko otsailean inauguratu zen, eta Kirmen Uribe idazleak, 2009ko Literatura Sari Nazionala jaso zuenak, eta Patxi Baztarrika soziolinguistak osatutako talde zientifikoaren lanaren emaitza da, baita hirurogei erakunde eta partikular baino gehiagoren parte-hartzearen emaitza ere, elkarlaneko proiektua baita Euskararen Interpretazio Zentro berritua.

“EUSKARAREN ETXEA, PLAZARA” ERAKUSKETA

Euskararen Etxea, plazara erakusketaren bidez, Euskararen Etxeak bere hormak gainditu eta Interpretazio Zentro berriaren edukien lagin txiki bat aurkeztu nahi du, eta herritarrak bere egoitzara hurbiltzera gonbidatu nahi ditu, bisita esperientzial eta ludiko batetik abiatuta, bisitariak euskararen izaera poliedrikoan murgildu daitezen.

Euskararen Etxea, plazara erakusketaren helburua da euskara, antzinako hizkuntza izateaz gain, gaztea, zirraragarria eta eraikitzen ari den hizkuntza dela ezagutaraztea, eta baita munduko hizkuntza-aniztasunaren parte dela ere nabarmentzea.

Horretarako, erakusketak askotariko edukiak biltzen ditu, besteak beste, euskararen egunez eguneko egoeraz ohartarazten duten datuak, euskararen historia josi duten pertsonaia eta gertaerak, euskararen etorkizunerako erronkak edo euskal kulturaren aberastasuna eta kalitatea islatzen duten edukiak.

Horrekin batera, erakusketak egingo duen bidean tokian tokiko ezaugarri eta datuak ere erakutsiko ditu, udalerri edo erakundeekin lankidetzak gauzatuko baitira, beren ezaugarri eta ñabardunak erakusteko asmoz. Hala, EHU/UPVk emandako euskarari buruzko hainbat datu jaso ditu erakusketak, eta Leioako Campusean dagoen tartean, hezkuntza-komunitateak euskara nola bizi duen erakutsiko du.

Horretaz gainera, bisitariek haien testigantzak ere utzi ahalko dituzte bisitariek euskararekin duten harremana aztertzea xede duen harien jolas baten bitartez, bai eta galdera irekien bidez.

Azkenik, erakusketak lekua egin dio Gaitu adimen artifizialari euskara irakasteko proiektuari. Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak eta Euskararen Erakunde Publikoak bultzatutako egitasmoa da,  2023an sortua, Common Voice proiektuaren parte gisa.

Open House-n barruan bisitatu ahalko den eraikinetako bat izango da Euskararen Etxea; Open House urriaren 1etik 6ra egingo da, eta guztira, 24 jarduera antolatuko ditu herritarrek hiri-diseinu eta -garapeneko eraikin enblematikoak eta jardunbide egokiak ezagutu ditzaten.

Orotara, 72 eraikin bisitatu ahalko dira; aurten, hain justu, zortzi eraikin berri gehitu dira zerrenda horretara, tartean, Euskararen Etxea. Hauexek dira beste eraikin berriak: Euskaldunako dike lehorrak, BilbaoArte, Artxandako funikularra, Tomas Camacho zentroa, Bilboko Eskola Alemana, APNABI eguneko zentroa eta Oslo Cowork.

Euskararen Etxeko eraikinari dagokionez, Euskararen Etxea 2004an inauguratu zen, euskal gizartean hizkuntza sustatzeko eta zaintzeko erreferente izateko helburuarekin. Eraikina 50eko hamarkadan eraiki zen, frankismo garaian. Besteak beste, bertan Euskararen Interpretazio Zentroa kokatzen da, zeina oraintsu berritu den eta euskararen bizi-indarra eta aniztasuna transmititu nahi dituen. Halaber, inplikazio pertsonala aldarrikatzen du, norberak egin baitio ekarpena euskarari. Azken batean, euskararen askotariko izaerak batu egiten gaitu, gehitu egiten du.

Open House proiektuari buruzko informazio gehiago, hemen.

Garabidek urtero abiatzen duen Hizkuntzak Biziberritzeko Formazio Programaren bitartez, 13 komunitatetako 18 hizkuntza-aktibista iritsi dira gurera.

Gehienak Hego Amerika eta Erdialdeko Amerikatik etorri dira, baina badira baita Afrika eta Asiakoak ere: Kaqchikel bat (Guatemala), hiru Yukatango maia (Mexiko), mixe bat (Mexiko), bi kitxua (Ekuador), ketxua bat (Bolivia), bi guarani (Bolivia eta Argentina), nasa bat (Kolonbia), maputxe bat (Wallmapu), asheninka bat (Brasil), Haitiko kreoleradun bat (Haiti), bubi bat (Ekuatore Ginea), bi amazigh (Rif), eta kurdu bat (Kurdistan).

“Hizkuntzak Biziberritzeko Formazio Programa Garabide Kultur Elkartearen hizkuntza lankidetza programa bat da, hizkuntza gutxituak biziberritzen ari diren munduko hainbat komunitatetako ordezkariak hizkuntzak biziberritzeko estrategietan formatzea helburu duena”.

Informazio gehiago, hemen.

Itzulpena ez da neutrala, itzultzailea ere ez. Ikuspegi transfeministak itzulpengintzan txertatzeaz izenburuko ikastaroa ondu du EIZIEk Donostiako Euskaltzaindiaren egoitzan,  urriaren 8an eta 9an, eta Bilbon kokatutako Euskararen Etxean, urriaren 22an eta 23an.

Ikastaroan hainbat kontu izango dituzte hizpide: “Zer egin, esaterako, erdaraz genero jakin bat daukan hitz bat euskarara ekartzean, generoa markatu ala bere horretan utzi? Berdin jokatzen ote dugu genero markatu hori maskulinoa edo femeninoa denean? Ba ote dugu aski baliabide eta aski kontzientzia betiko bereizketa binarioetan erori gabe (seme-alaba, anai-arreba, aitona-amona) modu inklusiboago edo ez-binarioago batean itzultzeko?”

Ikastaroaren lehenengo saio Danele Sarriugarte Mochalesek zuzenduko du, eta bigarrena, Aiora Jaka Irizarrek. “Danele Sarriugartek auzi hauen inguruko hainbat teoria eta gogoeta jorratuko ditu, eta, bigarren saioan, Aiora Jakak zenbait adibide eta ariketa praktiko ekarriko ditu, partaide guztion artean eztabaidatuz ahalik eta irtenbide asebetegarrienak aurkitu ditzagun”.

Izena emateko epea irailaren 25ean amaituko da.

Informazio gehiago, hemen.

Bide, sare eta loturen ondarea lelopean egingo dira aurtengo Ondarearen Europako Jardunaldiak Bizkaian; jardunaldien 24. edizioak 200 jarduera baino gehiago eramango ditu Bizkaiko 72 udalerrira, urrian.

“Ondarearen Europako Jardunaldiek gizartea sentsibilizatu nahi dute kultura-ondarea ezagutzeak, baloratzeak eta babesteak duen garrantziaz”.

“Edizio honetako formaturik ohikoena ibilbide gidatuak izango dira, udalerri bakar batetik edo hainbat herri lotuz egingo direnak. Bide eta galtzada zaharretan zehar, baserriak, zubiak, ermitak, errotak eta burdinolak, kargategiak… bisitatuko ditugu. Gainera, hitzaldiak eta solasaldiak, liburuen aurkezpenak, dokumentalen proiekzioak, kontzertu didaktikoak, tailerrak eta erakusketak egingo dira”.

Euskararen Etxeak ere parte hartuko du jardunaldi horietan; hain zuzen, Euskara, mugez gaindi izenburuko bisita gidatua egingo da Euskararen Interpretazio Zentroan, urriaren 19an:

Historian zehar euskarak mundu zabalean eraiki dituen zubiak eta egin dituen bidaiak aztertuko dira Euskararen Interpretazio Zentroak eskainiko duen bisita gidatu berezi honetan, zentroaren ikuspegi berri bat agertzeko asmoz.

Euskarak ibilbide historiko luze eta oparoa egin du, XVI. mendean Euskal Herriko baleazaleek tribu eskimalekin izandako harremanetik, XIX. mende amaieran AEBetako Kalifornian sortutako euskarazko egunkarietara.

Horretaz gainera, euskarak bere bidea egiten jarraitzen du nazioartean. Hala, egungo euskal diaspora inoiz baino aberatsagoa da, euskarak mugak gainditzen jarraitzen duela erakusteko.

Bisita euskaraz, 12:30ean, eta gaztelaniaz, 11:30ean, egingo da; parte hartu nahi izanez gero, eman izena: 94 402 80 81 / info@euskararenetxea.eus.

Ondarearen Europako Jardunaldiei buruzko informazio guztia, hemen.

https://ondareabizkaia.eus

Iaz, Iruñeko Udalak eta Euskal Idaazleen Elkarteak Hitzen Mintegia abiatu zuten, parte-hartzaileak idazketan trebatzeko xedearekin. Aurten, Paperetik Taulara. Jendaurrean irakurtzeko idazketa tailerra ondu dute.

Tailerra hiru egunetakoa izango da, eta Oier Guillan dramaturgo, idazle eta kazetariak eta Mikel Ayllon dramaturgo, idazle, itzultzaile eta Arte Garaikideko doktoregaiak zuzenduko dute.

Tailerra honela egituratuko da:

• Irailaren 28an. Idazketa saioa. Nola sortu jendaurrean eta taula gainean esateko testuak? Testu literariotik testu eszenikora. 
• Urriaren 5ean Irakurketa saioa. Nola irakurri testu bat jendaurrean? Hitzetatik ahotsera eta gorputzera.
• Urriaren  19an Zuzeneko saioa. Ikastaroan ikasitakoa praktikatzeko saioa, bi zatitan:
  • 10:00-12:30: Entsegu-saioa.
  • 12:30-13:30: Zuzeneko emanaldia, publikoari irekia. Ikastaroan idatzitako testuekin osatutako emanaldia.

Izen-emateak doakoak dira, eta 010 – 948 420 100 telefonoetan egin daitezke.

Informazio gehiago, hemen.

Irailaren 13an ikasle berriei zuzendutako harrera-eguna egingo dute UPV/EHUko Bizkaiko Campusean, Mikel Laboa Plazan, 10:30etik aurrera.

Euskararen Etxea ere bertan izango da, Nola bizi duzu euskara? jarduera parte-hartzailea dinamizatzeko asmoz.

Jarduera hori Euskararen Etxea, plazara izeneko erakusketa ibiltariaren aurrerapena izango da; izan ere, Euskararen Etxea, plazara erakusketak Bizkaiko campusean hasiko du bere ibilbidea urritik azarora bitarte.

Informazio gehiago, hemen.

Euskaltzaindiak eta Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateak batera ondu dute Euskararen normalizazioa eta normatibizazioa XXI. mendean espezializazio diploma. Diplomaren xedea da Euskaltzaindiko proiektuetan parte har dezaketen pertsonak trebatzea.

“Euskararen normalizazioak eta normatibizazioak XXI. mendean izan ditzaketen nondik norako garrantzitsuenei buruzko prestakuntza sendoa eman nahi du espezializazio diploma honek, etorkizuneko profesionalak sortzeko asmoz. Espero da graduondoko honetako ikasleak gerora izatea Euskaltzaindiko egitasmoetan parte hartuko duten pertsonak”.

Gutxieneko plaza kopurua 10ekoa izango da eta gehienekoa 15ekoa; 2024ko urriaren 1etik 2025eko maiatzera 23ra egingo da.

“Edozein gradu eskura izanda izango duzu sartzeko aukera, eta bereziki gradu hauetakoentzat izango da egokia: Euskal Ikasketak, Itzulpengintza, Zuzenbidea, Soziologia edo Informatika.  Idazleak, itzultzaileak, euskara teknikariak, interpreteak, irakasleak, hizkuntzalariak, ikertzaileak… ere espezializazio diploma honen hartzaile egokiak dira, etengabeko formazioa jasotzeko”.

Informazio gehiago, hemen.